Yılmaz Güney’in ölümünün üzerinden 41 yıl geçti

Altın Palmiye ödüllü Kürt sinemacı Yılmaz Güney’in aramızdan ayrılışının üzerinden 41 yıl geçti. “Çirkin Kral” lakaplı Güney, sinema kariyerinde 114 filmde oyuncu, 26 filmde yönetmen, 15 filmde yapımcı ve 64 filmde senarist olarak yer aldı.

1937 yılında Siverekli bir baba ve Muş-Vartolu bir annenin çocuğu olarak dünyaya gelen Güney, çocukluğunu Adana’da geçirdi. Sinema kariyerine 1959 yılında Atıf Yılmaz’ın yönettiği Bu Vatanın Çocukları ve Alageyik filmleriyle başladı. Hem senaryo yazdı hem de bu filmlerde rol aldı.

Güney, 1961 yılında yazdığı bir öykü nedeniyle bir buçuk yıl hapis cezasına çarptırıldı. Cezaevinden çıktıktan sonra macera filmleri çekmeye başladı. Bu dönemde toplumsal adaletsizliklere başkaldıran karakterleriyle dikkat çekti ve “Çirkin Kral” lakabını aldı.

1971 yılında Mahir Çayan ve arkadaşlarını sakladığı gerekçesiyle 2 yıl hapse ve sürgüne mahkum edilen Güney, içeride bulunduğu sürede şiir ve öykülerini Güney dergisinde yayımladı. 1974’te cezaevinden çıkan Güney, aynı yıl Arkadaş ve Endişe filmlerini çekti. Yumurtalık’ta bir yargıcın öldürülmesi suçlamasıyla tutuklanan sanatçı, 1976’da 19 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Beş yıl hapis yattıktan sonra 1981’de cezaevinden firar eden Güney, önce Yunanistan, ardından İsviçre ve Fransa’ya geçti. 1982’de Yol filmiyle Cannes Film Festivali’nden Altın Palmiye ödülünü kazandı ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkarıldı. Fransa’da Duvar filmini çekti ve hayatının geri kalanını Paris’te geçirdi.

Güney, 9 Eylül 1984’te mide kanseri nedeniyle yaşamını yitirdi. Mezarı Paris’teki Père Lachaise Mezarlığı’nda bulunuyor.

Newroz Konuşması ve Röportajı

1984 yılında Paris’te düzenlenen Newroz etkinliğinde yaptığı etkili konuşmada Güney, Kürt halkının bağımsız ve özgür bir ülke talebini dile getirdi:
"Biz, kendi toprağımızda, kendi dilimizde aşk ve özgürlük türküleri söylemek istiyoruz. Kendi dünyamızı, kendi ellerimizle yoğurmak ve yeniden kurmak istiyoruz. Kendi ülkemizde, kendi bayrağımız altında özgür ve bağımsız yaşamak istiyoruz. Kazanacağız, mutlaka kazanacağız."

1982 yılında Belçika devlet televizyonu için yapılan röportajın eksik bölümü ise 2019’da ortaya çıktı. Röportajda Güney, Yol filmi ve Kürt sorunu üzerine değerlendirmelerde bulunuyor, film yapmayı mücadele ve direnişin aracı olarak tanımlıyor.

“Kürt Halkı Kendi Kaderini Belirleyecektir”

Güney, röportajında Türk solunun Kürt sorununa tepeden bakışını eleştirerek, “Kürt halkı kendi kaderini kendisi tayin edecektir” ifadelerini kullandı.

Güney’in eserleri arasında Boynu Bükük Öldüler, Ağıt, Sürü, Salpa, Ölüm Beni Çağırıyor, Yol, Sanık, Hücrem, Soba ve Zavallılar gibi kitaplar bulunuyor. Ölümünden sonra kurulan Yılmaz Güney Vakfı, eşi Fatoş Güney öncülüğünde eserlerini korumaya ve yayınlamaya devam ediyor.