Esad sonrası ilk parlamento seçimleri: Düşük katılım, geniş boykot ve meşruiyet tartışması

Suriye’de pazar günü sandıklar kapandı. Ülke, Aralık 2024’te Beşar Esad rejiminin devrilmesinden bu yana ilk kez parlamento seçimi yaptı. Şam yönetimi, seçimi “demokrasiye geçişin ilk adımı” olarak sunarken, geniş bir muhalif kesim ve Rojava’daki özerk yönetim sonuçları tanımayacaklarını açıkladı.

Seçimler, dolaylı oy sistemiyle gerçekleştirildi. Yaklaşık 6 bin seçici kurul üyesi, 210 sandalyenin üçte ikisini belirledi. Kalan 70 milletvekili ise geçici anayasa gereği Devlet Başkanı Ahmed Şera tarafından atanacak. İçişleri Bakanlığı, “ülke genelinde güvenlik önlemleriyle seçimlerin huzur içinde geçtiğini” açıkladı. Ancak Haseke, Rakka ve Süveyda vilayetlerinde sandıklar açılmadı.

Rakka, Haseke ve Süveyda’nın seçimleri boykot etmesiyle katılım oranı ülke genelinde düşük kaldı. Şam ve Halep’teki seçim merkezlerinden gelen ilk sonuçlara göre, çoğu sandalye hükümete yakın isimlerin eline geçti. Deyrezzor çevresinde resmi açıklamalara göre yüzde 90’a yakın katılım kaydedildi; ancak muhalif kaynaklar bu rakamların “gerçekçi olmadığını” savundu.

Devlet Başkanı Ahmed Şara, seçim günü Şam’daki Ulusal Kütüphane’de oy kullanırken yaptığı açıklamada, “Suriye halkı bugün savaş ve kaostan sandığa geçmenin gururunu yaşıyor” dedi. Şera, yeni parlamentonun “devlet kurumlarını yeniden inşa edecek yasaları çıkaracağını” belirtti.

Ancak Rojava’daki özerk yönetim bu tabloya sert tepki gösterdi. Demokratik Suriye Güçleri (DSG) ve Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi, seçimlerin “meşru olmadığını ve Suriyelileri temsil etmediğini” açıkladı. Yönetimin siyasi işler eş başkan yardımcısı Bedran Çiya Kurd, “Bu seçimler halkın iradesini yansıtmıyor. Bizim bölgemizden hiç kimse bu sürece dahil edilmedi” dedi. Ayrıca, seçim mekanizmasının “Birleşmiş Milletler’in 2254 sayılı kararında öngörülen siyasi çözüm ruhuyla bağdaşmadığını” vurguladı.

Suriye içi ve dışındaki muhalefet grupları da benzer bir tavır aldı. Demokratik Suriye İttifakı Genel Sekreteri Hassan el-Esved, “Bu seçimler halkın iradesiyle değil, atama ve dolaylı oy sistemiyle yapıldığı için demokratik meşruiyetten yoksundur” değerlendirmesinde bulundu.

Öte yandan Süveyda vilayetinde seçim günü hiçbir sandık açılmadı. Aktivistler, bölgeye yönelik “ekonomik abluka ve siyasi baskıların” sürdüğünü belirterek, “Sahte seçimlerle halkın sesini susturmak mümkün değil” dedi.

Sosyal medyada da tepkiler ikiye bölündü. Hükümet yanlısı kesimler seçimleri “yeni bir başlangıç” olarak nitelerken, muhalif kullanıcılar “halkın doğrudan katılmadığı bir seçimin demokrasiyle ilgisi olamayacağını” yazdı.

Uzmanlara göre bu seçimler, Devlet Başkanı Ahmed Şara liderliğindeki geçici yönetim için ilk ciddi siyasi sınav niteliğinde. Ancak Rakka, Haseke ve Süveyda’nın katılmadığı, Rojava’nın tanımadığı bir seçim sonucunun ülke genelinde gerçek bir temsil gücü oluşturup oluşturamayacağı tartışmalı görünüyor.