Eski ABD’li diplomat: Kongre’de Türkiye hâlâ bir sorun olarak görülüyor

ABD Dışişleri Bakanlığı’nda ve Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi’nde üst düzey görevlerde bulunmuş olan eski Amerikalı diplomat Matthew Bryza, Türk-Amerikan ilişkilerini ve Donald Trump dönemindeki diplomatik dengeleri değerlendirdi. Bryza, T24’ten Cansu Çamlıbel’e verdiği söyleşide, Türkiye’nin Washington’daki konumunun hâlâ sorunlu olduğunu belirtti.

“Türkiye artık ABD’nin ‘sorunları birlikte yönettiği bir ülke’ değil, ‘yönetilmesi gereken bir sorun’ olarak görülüyor,” diyen Bryza, bu algının değişmemesinde Ermeni, Yunan ve Fethullahçı lobilerin etkili olduğunu söyledi.

Bryza’ya göre, Trump yönetimi Türkiye’ye karşı daha pragmatik bir yaklaşım sergilese de, ABD Kongresi’nin olumsuz tutumu nedeniyle ilişkiler istenen seviyeye ulaşamıyor.

“Trump Türkiye’nin beklentilerine yanıt vermek istiyor ama bunun için Kongre’nin Türkiye’nin F-35 programına dönüşünü sağlaması gerekiyor,” dedi.

“Trump, Türkiye’deki iç siyasetle ilgilenmiyor”

Trump’ın Ankara’daki siyasi gelişmelere kayıtsız kaldığını belirten Bryza, “Trump’ın Türkiye’de neler olduğuyla zerre kadar ilgilenmediğini” vurguladı:

“Kendi ülkesindeki demokratik kurumları baltalayan birinin başka bir ülkenin demokrasisiyle ilgilenmesini bekleyemezsiniz.”

Trump’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan’a kişisel olarak sempati duyduğunu da belirten Bryza, bu ilişkinin güç gösterisi ve dostluğun bir karışımıyla yürüdüğünü söyledi:

“Trump pazu gösteriyor, Erdoğan da pazu gösteriyor. Bu Trump’ın hoşuna gidiyor. Erdoğan’ı seviyor ve Türkiye’nin istikrarlı olmasını istiyor.”

“Bahçeli’nin PKK açılımı Nixon’ın Çin’e açılımına benziyor”

Bryza, MHP lideri Devlet Bahçeli’nin PKK’nin silahsızlandırılmasına yönelik açıklamalarına da değindi. Bu adımı “şoke edici ama stratejik” olarak nitelendiren Bryza, “Eğer süreç başarılı olursa, Türkiye için harika olur. Bahçeli’nin çıkışı, Nixon’ın Çin’e açılımını andırıyor” dedi.

“Trump Suriye’ye odaklanmıyor”

Bryza, ABD’nin Suriye politikasının hâlâ belirsiz olduğunu da belirtti:

“Trump’ın Suriye’ye dair net bir politikası yok. Büyükelçi Barrack çalışıyor ama Trump’ın ilgisi Gazze ve Ukrayna’ya kaymış durumda.”

Trump’ın Suriye Demokratik Güçleri (SDG) meselesine de mesafeli yaklaştığını belirten Bryza, “Trump’ın Kürtlerin özerkliği konusunda duygusal bir tavrı yok. Erdoğan ‘Bu ayrılıkçılara izin veremeyiz’ derse, muhtemelen ‘Yapman gerekeni yap’ diyecektir,” ifadelerini kullandı.

“ABD-İsrail ilişkisi kırılmaz”

Bryza, Trump döneminde ABD-İsrail ilişkilerinin “kırılmaz” hale geldiğini söyledi:

“Hiçbir ülkenin Amerika ile İsrail veya İngiltere gibi bir ilişkisi yok. Trump, Netanyahu’yla bile zaman zaman gerilim yaşasa da İsrail’in arkasından asla çekilmedi.”

Son olarak Trump’ın dış politikada “güç göstererek barış” anlayışını benimsediğini vurgulayan Bryza, bu yaklaşımın Trump için bir strateji değil, “doğal refleks” olduğunu söyledi.