İsrail’in Beyrut’ta öldürdüğü Hizbullah komutanının kritik misyonu neydi?

İsrail, yaklaşık on yıldır öldürmeye çalıştığı Hizbullah’ın üst düzey askeri lideri Haytham Ali Tabatabai’yi hafta sonu Beyrut’un güneyinde bir apartman dairesinde tespit ederek F-15 savaş uçaklarından atılan füzelerle vurdu.

Lübnanlı bir anne ve İranlı bir babanın çocuğu olan tecrübeli komutan, yıllar içinde hem Hizbullah içinde hem de İran’ın bölgedeki vekil güç ağında kilit roller üstlenmişti.

Hizbullah’ın yeniden inşasını yönetiyordu

Tabatabai’nin son görevi, geçen yılki iki aylık savaşta ağır kayıplar veren Hizbullah’ın askeri kapasitesini yeniden oluşturmak ve örgütün güneydeki gücünü toparlamaktı. Bu rolü, onu İsrail’in birincil hedefi hâline getirdi.

İsrailli bir askeri yetkili, operasyonun “Kara Cuma” adını taşıdığını ve örgütün yeniden yapılanma çabasına stratejik bir darbe indirmeyi amaçladığını söyledi.

“Lübnan hükümetine mesajdır”

Eski İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Yaakov Amidror, saldırının aynı zamanda siyasi bir mesaj taşıdığını vurguladı:

“Bu, Hizbullah’ın tüm komutanlarına ve Lübnan hükümetine verilen bir mesajdır. Hizbullah’ı silahsızlandırma sözü verdiler ama bunu yapmadılar. Eğer onlar yapmazsa, İsrail yapacak.”

İsrail ve ABD, Hizbullah’ın silahsızlandırılmasındaki gecikme nedeniyle Beyrut yönetimine baskıyı son aylarda artırmış durumda.

Ateşkes gri bir alana dönüştü

Geçen yılki savaş sonrası kabul edilen ateşkes anlaşmasına göre Lübnan, önce ülkenin güneyinde Hizbullah’ı silahsızlandırmakla yükümlü. Ancak örgüt silahlarını bırakmayı reddediyor ve yeniden toparlanmayı sürdürüyor.

ACLED’in verilerine göre İsrail, ateşkesin yürürlüğe girmesinden bu yana Lübnan’da 1.500’den fazla hava saldırısı düzenledi. Bu durum ülkeyi “savaş ile barış arasında bir gri alana” sürükledi.

Tabatabai’nin yeniden yapılandırma planı

Arap ve İsrailli yetkililere göre Tabatabai:

• Güney Lübnan’daki güçleri küçük hücreler hâlinde organize etti,

• Komutan kayıplarını telafi edecek bir “yedek lider yetiştirme sistemi” kurdu,

• Suriye üzerinden silah kaçakçılığını yeniden canlandırdı,

• Yeni savaşçılar için eğitim programlarını yönetti.

Bu süreçte Hizbullah, savaşta kaybettiği 2.500’den fazla savaşçının büyük bölümünü yeniden kadroya kattı.

İran destekli milis ağının önemli halkasıydı

Tabatabai:

• Suriye’de Beşar Esad rejimini savunan operasyonlara liderlik etti,

• Yemen’de İran destekli Husileri eğitti,

• Hizbullah’ın Rıdvan Güçleri’nin oluşumunda rol oynadı.

2015’te Kuneytra’da bir İsrail saldırısından sağ kurtulmuştu.

ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından “küresel terörist” ilan edilen Tabatabai için 2018’de 5 milyon dolarlık ödül konmuştu.