23 Nisanı Bayram Havasında Kutlayan Türkler, 24 Nisan Trajedisini de Unutmamalılar

Her toplumun tarihinde, özellikle güçlü askeri imparatorluklar kurmuş toplumların tarihlerinde üzücü, utanç verici olaylar yaşanmıştır. Bu durumların sorumlusu ve suçlusu yeni nesiller elbette olamaz. Fakat bir farkla. Bir plan dahilinde katledilen bir toplum veya halklara karşı nefret ve düşmanlık besleyerek; "Benim atalarım böyle bir katliamı yapmadı. Onlar bizi katletti" inkarına sarılarak; “Olsa yine yaparız" denmesi halinde işte o zaman bu ağır suçun ortağı olursunuz.

Gencettin Öner

25.04.2023, Sal | 08:32

23 Nisanı Bayram Havasında Kutlayan Türkler, 24 Nisan Trajedisini de Unutmamalılar
Makaleyi Paylaş

Evet Ermeni soykırımından bahsediyoruz. 1915 yılı baz alınarak binlerce yıldan beri bu topraklar üzerinde yaşamış, medeniyetler kurmuş kadim halklardan olan Ermenilerin kendi dillerinde "Medz Yeghern” yani "Büyük Felaket" adını verdikleri toplu bir imhayı yaşadılar. Ermenilere göre 1,5 milyon, Türk devletinin resmi rakamlarına göre 700-800 bin Ermeni bu süreçte hayatını kaybetmişti. Tarihin ilk kitlesel kıyımı olarak kabul edilen bu trajik olayların üzerinden 108 yıl geçmesine rağmen, toplumun büyük çoğunluğu yüzlerce yıl komşuluk yaptığı, birbiriyle yardımlaştığı, aşını, suyunu paylaştıkları farklı bir etnik ve inanca sahip komşusu bir halkın bu topraklarda nasıl buharlaşıp kayboldukları konusunda bilgisiz. Büyük çoğunluğu, Türk devlet aygıtının yalana dayalı propagandaların etkisinde. Lafı açıldığında; "Onlar bizi katletti. Bizde kendimizi koruduk." inancı ve anlayışı hakim. Ülke tarihinin bir kara lekesi olarak cereyan eden 1915 olayları, şüphesiz ki bir plan dahilinde İttihat ve Terakki yöneticilerinin emirleri ve teşvikiyle yapılan bir pogrom hareketiydi. Peki 1915 te gerçek anlamda ne olmuştu?

Tarih sayfaları 1914 yılını gösterdiğinde, dünya yeniden paylaşılmak istendi. Dönemin küresel emperyal devletleri kendi aralarında bloklaşarak 1. dünya savaşını başlatmışlardı. Almanya, Avusturya-Macaristan imparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğunun dahil olduğu ve başını Almanya'nın çektiği emperyal pakt ile, İngiltere, Fransa, İtalya ve Çarlık Rusya’sının başını çektiği diğer emperyal blok. 1917 yılında Rusya'da Bolşeviklerin başını çektiği bir ayaklanma sonrası Çarlık yıkılarak yeni rejim adını Sovyetler Birliği olarak değiştirerek savaş alanlarından askerlerini çekerek bu pakttan ayrılmıştı. Osmanlının içinde yer aldığı pakt yenilmiş, üç kıtaya yayılmış İmparatorluk toprakları, galip devletler tarafından paylaşılmıştı. Osmanlının merkezi coğrafyası olarak bilinen Anadolu'nun bir kısmı -başkent İstanbul dahil- işgal edilmişti. İşte trajik sorun bundan sonra başlamıştı. Yıkılmış olan bu imparatorluğun merkezi coğrafyasında yaşayan farklı inanç ve etnik kökenli halklar, kendi geleceklerini bundan sonra nasıl kurgulayacaklardı? Temel sorun bu soruda düğümleniyordu. Çünkü bu halkları şimdiye kadar bir arada tutan tutkal, dar bir alana sıkıştırılan etnik ve kültürel bir aidiyetin dayatması değil, Herkesin kendi dili ve kültürüyle yanyana yaşadığı Osmanlıcılıktı.

Çünkü Anadolu'da yaşayan toplum, homojen bir inanç, tek etnik ve kültürel bir yapıya sahip değildi. Toplum çok kültürlü, çok dilli ve çok inançlı bir yapı arz ediyordu. Geride kalmış bu topraklarda saf Türk etnisitesi yüzde 30-35 i geçmiyordu. Gayri Müslimler içinde Rumlardan sonra, uluslaşma sürecini tamamlamış olan halk Ermenilerdi. Müslüman halklar (Türk, Kürd, Çerkez, Laz, Arap vd.) ümmetçi bir anlayışın ötesine geçememişlerdi. Dolayısıyla Osmanlı, çok uluslu fakat etnik üstünlük temelli bir imparatorluk değildi. Gerek İttihatçıların ve gerekse onların devamı olan Mustafa Kemal'in başını çektiği aşırı Türk milliyetçisi Osmanlının askeri ve bürokratik ekibin tasarlamaya çalıştıkları devlet yapısı ise, bu toplumsal farklılık gerçekliğini bir kalemde silerek egemenliğin Türk ve Sünni İslam'a dayalı bir devletin hayali peşindeydiler. Böylesi bir devletin vücut bulmasının önünde Ermeniler bir engel olarak görülüyordu. İttihatçılar, tasarlamaya çalıştıkları ırkçı Turan devleti hayalini gerçekleştirmek için Ermeni engelini ortadan kaldırmanın arayışı içine girmişlerdi. Bunun tek çaresinin Ermenilere karşı pogrom ve tehciri dayattılar. Bu pogrom ve tehcirle Ermenileri bu topraklardan sildiler. Mustafa Kemal, tekçi cumhuriyetin kurulmasının önündeki engellerden biride Müslüman Kürtleri görüyordu. Bunu aşmak için Kürt ileri gelenlerini Sivas ve Erzurum kongrelerine davet ederek; "Kurulacak yeni devlet Müslüman Türkler ve Kürtlerin ortak devleti olacaktır" taahhüttü vermişti. Cumhuriyet ilan edildikten sonra, bu taahhütler tutulmamış, tekçilik üzerinde kurulan devlet, Kürtlerin varlığını inkâr ederek, Kürt başkaldırı ve isyanlarını tetiklemiş, bu başkaldırı ve isyanlar, toplu katliamlarla bastırılmıştı.

Bir saray darbesiyle II. Abdülhamid'i devirerek iktidara gelen İttihat ve Terakki liderleri (Enver, Talat ve Cemal Paşalar) hayallerinde yaşattıkları "Turan Devleti" (Adriatikten Çin seddine kadar olan topraklar) amacına ulaşmak için Gayrimüslimleri -Özellikle Ermenileri- büyük bir engel olarak görüyorlardı. Dolayısıyla Ermenilerin bu topraklardan bir haliyle çıkartılmaları gerekiyordu. Tehcir yasasıyla bunu yapmaya çalıştılar. Fakat bu öyle kolay olabilecek bir şey değildi. Doğal olarak büyük bir dirençle karşılaştılar. Tarihçi Prof. Taner Akçam'ın belgeleriyle ortaya serdiği soykırım sürecinin nasıl işlediğini kitaplarında yayınlamıştı. Son derece trajik dramatik olan bu olaya hangi açıdan bakarsanız bakın, her yönüyle birer insanlık dramı şeklinde karşımıza çıkıyor. İnsan hayatını bir sayıya, aritmetik bir hesaba göre rakamlara bağlamanın vicdansızlığı bir yana bırakılırsa, bu sayının 1,5 milyon değil, yüz bin olsaydı, bir oh çekip rahat bir nefes mi alacaktınız?

Her toplumun tarihinde, özellikle güçlü askeri imparatorluklar kurmuş toplumların tarihlerinde üzücü, utanç verici olaylar yaşanmıştır. Bu durumların sorumlusu ve suçlusu yeni nesiller elbette olamaz. Fakat bir farkla. Bir plan dahilinde katledilen bir toplum veya halklara karşı nefret ve düşmanlık besleyerek; "Benim atalarım böyle bir katliamı yapmadı. Onlar bizi katletti" inkarına sarılarak; “Olsa yine yaparız" denmesi halinde işte o zaman bu ağır suçun ortağı olursunuz. Onun için kimden gelirse ve kimlere yapılmış olursa olsun, katliam ve soykırımları kınamak ve lanetlemek erdemli insan olmanın vazgeçilmez gereğidir. Bu trajik olayların bir daha yaşanmaması dileğiyle acılı Ermeni toplumuna başsağlığı diliyorum.

Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Nerina Azad'ın editöryal politikasını yansıtmayabilir.

3653 kişi tarafından görüldü.
Son Güncellenme:13:22:02

Gencettin Öner

Yazarın Önceki Yazıları

'Hafıza-i Beşer, Nisyan İle Maluldür' Anayasalar, İkiyüzlülükler ve Niyetler Aklın ve Ferasetin Durduğu An Sıradan Kötülük, Bağnaz Bir Dinsel Veya İdeolojik Vicdansızlıkla Birleşince Ortaya Çıkan Manzaralar 'Derin Dewlet Nedır Abê?' Komedilerden Komedi Beğenin Çend Dimên Li Ser Jîyana Rewşenbir, Lêkolinvan û Entelektuelê Kurd Dr. Tarıq Ziya Ekinci Ezber Bozan Bir Yazı Toplumsal Hafıza, Org. Mustafa Muğlalı ve 33 Kurşun Olayı Riyakarlık, Yalan, Aldatma ve İnanç Adına Yaşatılan Barbarlık Diyarından Seçmeler İki Fotoğrafın Düşündürdükleri Diamond Tema, İnanç-İnançsızlık ve Agnostizm Demokrasi ve Özgürlüklerin Kağıt Üzerinde Kaldığı Ülke ve Toplumlarda Aforizmal Bir Bakış Bir Ulusa ve Onun Değerlerine Dayatılan Onursuzluk Selahattin Demirtaş ve Seher’in Dramı İnsanlık Değerlerinin Yerle Bir Edildiği, İnsanlık Erdeminin Çöktüğü Nokta; Soykırımlar 2024 Seçiminin Patolojik Siyasal Anatomisi Üzerine Bir Kaç Söz? Kürt Siyasetçilerin Aymazlıklarına Kim Dur Diyecek? Mertliğin, Onurun ve Yiğitliğin Timsali; Yılmaz Güney Toplumlara 'Hakikat' Diye Dayatılan Sosyal Psikoz ve Sosyal Halüsinasyon Handikaplarından Kurtulmaları Mümkün Olabilir mi? Sekülerlik, Laiklik, Komünizm ve Sosyal Darwinizm Üzerine Felsefi Bir Analiz; Kürtler Bu Kavramları Nasıl Algılıyor? (2) 3 Olgu, 3 Sonuç ve Toplumun Çok Hazin Aymazlığı Sekülerlik, Laiklik, Komünizm Üzerine Felsefi Bir Analiz; Kürtler Bu Süreçte Ne Yapmalı (1) Tarihten Hiç Ders Çıkaramama Sarı Hoca(İsmail Beşikci) Hakkında Birkaç Hayat Anekdotu Aptallığın Resmi Var Mıdır Acaba? Yalanlarla Zihinlere Kazınmış Ezberlerin Bozulması ve Hakikat 'Xwedê Mırov Kor Neke, Kor Bikejî Kerr Neke' Sosyal Psikoz ve Hakikat 'Cumhuriyet' Nedir? Ne Değildir? 'İlericilik', 'Gericilik', 'Faşizm' ve 'Demokrasi' Kavramları Üzerinde Felsefi Bir Beyin Fırtınası Sivil Katliamları İdeoloji ve Din Kisvesi Altında Savunan Barbarlık 'Göz Bebeği' 'Göz Ağrısı' 'Göz Dikeni' Katliam, yağma, fetih ve işgalleri kutsama, bu kötülüklerin mağdurlarının torunlarının aymazlıkları üzerine Bayramlar; Kimilerine Sevinç ve Mutluluk Vesilesi Olurken, Kimilerine Neden Hüzün ve Yok Sayılma Vesilesi Oluyor? Tabuları Yıkmak Değerli Hukukçu, Hakperest İnsan, Hacı Akyol’un Anısına Saygıyla Toplumsal Hafıza, Mustafa Muğlalı ve 33 Kurşun olayı Sivas Katliamı Üzerine Tekrarlı Bir Hatırlatma Hakikat ve Vicdanla Bağdaşmayan Rutinleşmiş bir İnanç Ezberi; Kurban İnsanlığın Erdemli Olma Yolundaki Uzun Yürüyüşü; Evim mi? Devrim mi? İki Yüzlülük, Riyakarlık ve Yalanlarla Nereye Kadar? 2023 Seçim Sonuçları Üzerine Birkaç Söz… Kaybedenler ve Kazananlar; Neden? Nasıl? Niçin? Yüz Yıldır Kürtlere Dayatılan 'Kırk Katır mı? Kırk Satır mı? ' Anlayışına Ne Zaman Dur Denilecek? Faşist Nobranlıkla Nereye Kadar? Bir Seçimin Sosyolojik ve Siyasal Anatomisi 'Denizler'in Yolu' ve Gerçekler Dersim Katliamı Olguları, Kavramları Çarpıtma Ve Türk Toplum Algısında Karşılık Bulmuş Politik-Şoven Psikoz Toplumu İnanç Ve Bayrak Dayatmasıyla Terbiye Etmeye Çalışılan Oyunlar Ve Erdemlilik Tarihte yaşananlardan ders çıkaramama ve son hazin siyasi aymazlık Kılıçdaroğlu'nun 'Halil İbrahim Sofrası' Temennisi ve Gerçekler Spor centilmenliği, seri katilleri kutsama ve faşistleşen toplum Coğrafyamızda meydana gelen deprem felaketi üzerine birkaç söz Riyakarlık, makyaj ve yalanlarla nereye kadar? Etnik nefretin aramızdan aldığı güzel insan; Hrant Dink 'Öteki'ye Olan Düşmanlık ve Nefret, Empati ve Erdemliliğe Dönüşebilir mi? 100. Yılına girecek olan otoriter ve tekçi rejimin kalıcı otokrat bir rejime evrilmesine karşı mağdurlar ne yapmalı? 'Kimseye Verilecek Bir Çakıl Taşımız Yoktur' Veya ‘Ya Sev Ya Terket!' Metaforu Üzerine Birkaç Söz Nasıl Bir Anayasa? Sedama bındestîya Kurda azlû bu! Neo-Osmanlıcılık ile Neo-İttihatçılığın 100 yıllık ezeli düşmanlıktan, iktidar ittifakına geçmeleri ve 10 kasım üzerine birkaç söz Cumhuriyet mi, Demokrasi mi? 2023 Seçimlerinde 'vatandaş bekası' için kime ve neye göre oy verilmeli?
x