Nexşerêya komîsyona nû ya Parlamentoyê diyar bû

Piştî nirxandinên li ser pêşnûmayê, dê çarçoveya xebatê ya komîsyonê zelal bibe.

Nexşerêya komîsyona ku ji bo amadekirina binesaziya yasayî ya pêvajoya nû ya ji bo çareseriya demokratîk a meseleya Kurdan hatibû destpêkirin û bi biryara fesixkirina PKKyê didome, diyar dibe.

Serokatiya Parlamentoya Tirkiyeyê, pêşnûmayeke berfireh a "rê û rêbazên xebatê" amade kir û pêşkêşî endaman kir.

Di pêşnûmayê de hat pêşniyarkirin ku navê komîsyonê bibe "Komîsyona Hevgirtina Niştimanî, Biratî û Demokrasiyê" û hemû hûrgiliyên girîng ên wekî pênaseya erka komîsyonê, pêvajoyên biryardayînê, prensîbên şefafiyê û salnameya xebatê hatin diyarkirin.

Rojeva sereke ya komîsyonê ku yekem civîna xwe li dar xist, ew e ku li ser vê pêşnûmayê li hev bikin û destûra xwe ya navxweyî ava bikin.

Armanc û erk hatin diyarkirin

Pêşnûmaya amadekirî, sedema hebûn û armancên komîsyonê bi zelalî radixe ber çavan.

Li gorî vê, du stûnên sereke yên komîsyonê hene:

Armanca Sereke: Nirxandina gavên ku divê di warên azadî, demokrasî û dewleta hiqûqê de bên avêtin, bi armanca “bi temamî derxistina terorê ji rojeva Tirkiyeyê, xurtkirina yekitiya civakî û pêkanîna yekitiya niştimanî û biratiyê.”

Erkên berbiçav: Ji bo gihiştina vê armancê, komîsyon bi "tespîtkirina sererastkirinên yasayî yên pêwîst û xebatên ji bo amadekirina pêşnûmayên yasayan" hatiye erkdarkirin.

Her wiha, "agahdarkirina raya giştî ya derbarê pêvajoya heyî de" jî wekî yek ji erkên sereke yên komîsyonê hat diyarkirin.

Hûrgiliyên teknîkî yên li ser pêkhate û xebata komîsyonê

Pêşnûma, hemû çarçoveya teknîkî û îdarî ya xebata komîsyonê jî diyar dike:

Serokatî û Endamtî: Serokê xwezayî yê komîsyonê dê Serokê Parlamentoyê be. Partiyên siyasî dikarin endamên xwe yên di kontenjanên xwe de, dema ku endametiyek vala bibe yan jî pêwîstî bi guhertinê hebe, bi nivîseke fermî ji Serokatiya Parlamentoyê re ragihînin. Dema wezîfeya endaman dê heta dawiya dema xebata komîsyonê berdewam bike.

Pêvajoyên Civîn û Biryardayînê: Komîsyon dê bi banga Serokê Parlamentoyê bicive. Hejmara pêwîst a ji bo civînê, piraniya zêde ya endaman e (ji nîvî yek zêdetir). Di mekanîzmaya biryardayînê de cudahiyeke krîtîk hat kirin:

Biryarên Pêşniyarên Yasayan: Biryarên derbarê amadekirina pêşniyarên yasayan ku dê bibin encama herî girîng a pêvajoyê, pêdivî bi piraniya nîtelîk heye û dê bi piraniya sê ji pêncan (3/5) a beşdaran bêne standin.

Biryarên Din: Ji bo hemû mijarên din ên usûlî, piraniya zêde a beşdaran dê bes be.

Hevsengiya Şefafî û Nepeniyê: Di civînan de dê bi tevahî girtîname bêne girtin. Lê belê, Serok dê biryarê bide ka ev girtîname dê ji raya giştî re bên eşkerekirin yan na, an jî civîn dê ji çapemeniyê re vekirî bin yan na. Komîsyon, di rewşên hestiyar de dikare biryar bide ku girtîname neyên girtin.

Piştgiriya Pisporan: Komîsyon dê ji bo alîkariya pêvajoyên yasayî, hejmareke têr a Pisporên Yasayî erkdar bike. Her wiha, dê ji nêrînên pisporên "sazî û dezgehên din ên dewletê, zanîngeh û rêxistinên civaka sivîl" jî sûd were wergirtin. Ev xal nîşan dide ku komîsyon dê mekanîzmayeke berfireh a şêwrê ava bike.

Xizmetên Sekretaryayê: Hemû karên îdarî û nivîsandinê yên komîsyonê dê ji aliyê Serokatiya Qanûn û Biryaran a girêdayî Sekreteriya Giştî ya Parlamentoyê ve bêne birêvebirin.

Salnameya Xebatê: Dema dawî 31ê Kanûna Pêşîn a 2025an e

Tê pêşbînîkirin ku komîsyon xebatên xwe heta 31ê Kanûna Pêşîn a 2025an biqedîne.

Lê belê, eger ev dem têr neke, komîsyon xwedî wê selahiyetê ye ku bi piraniya sê ji pêncan a beşdaran her carê dema xebatê heta du mehan dirêj bike.

Bi heman awayî, bi daxwaza Serok yan jî bi biryara piraniya sê ji pêncan, dê mimkin be ku komîsyon xebatên xwe zûtir bi dawî bike.

Tê çaverêkirin ku ev pêşnûmaya hûrgilî ya ku ji aliyê Serokatiya Meclisê ve hatiye amadekirin, niha ji aliyê endamên komîsyonê ve were nîqaşkirin û piştî lihevkirinê şeklê xwe yê dawî werbigire.