Alfabe ve Îmla

Kürtçe ve Türkçe farklı dil ailelerinde oldukları için sesleri farklıdır. 1200-1300 yıldır, Altayik dili ailesinde olan, Türkmen, Azeri boyları Hint-Avrupa dillerinin konuşulduğu coğrafyaya gelmişler, ancak sentaks ve seslerini korumuşlar.. Mesela "Ö", "Ü" harflerini korumuşlar.

Ahmet Önal

24.05.2020, Paz | 08:21

Alfabe ve Îmla
Makaleyi Paylaş

ALFABE ve ÎMLA

ALFABE

Alfabe nedir?

Seslerin sözleşmeli resmidir.

A: sözleşmeye yerleştirilmiş, "A" sesinin resmidir.

Her ses; bir resim, şekil, nigar, wêne ile özdeşleştirilmiş.

Her dil ailesindeki halkların sesleri birbirine yakındır.

Mesela; Farsça, Kürtçe, Fransızca, Italyanca, Rusça, İsveççe gibi dillerin sesleri yakındır.

Kürtçe ve Türkçe farklı dil ailelerinde oldukları için sesleri farklıdır. 1200-1300 yıldır, Altayik dili ailesinde olan, Türkmen, Azeri boyları Hint-Avrupa dillerinin konuşulduğu coğrafyaya gelmişler, ancak sentaks ve seslerini korumuşlar.. Mesela "Ö", "Ü" harflerini korumuşlar.

Kürtler, Farslar ise bütün yoğun ilişkilerine rağmen, "Ö" ve "Ü" harflerini kullanmaya alışmamış ve zorluk çekmişler, çektirilmişlerdir. "Q" ve "X" harflerini de Altayikler kullanmakta zorluk çekerler..

Böyle olduğu için, Kürtçe konuşurken, "Ö", "Ü" harfini kullanmaları, Kürt seslerine yabancı olduklarını, xeşim, acemi olduğunu gösterir.

Aynı şekilde, Türkçe konuşurken, "Q", "W", "X", "Ê" seslerini kullanmaları, bu dile yabancı olduklarını gösterir.

Kürtçe'de her ne kadar 31 harf kullanılıyor olsa da, Kürtçe'ye zenginlik katan 31'den fazla takrîben 50 sesin kullanılıyor olmasındandır.

Bir dili melodik, nazik, duygulu, gelişkin kılan sey sesidir.. Bu seslerin doğru kullanılması hayatidir.

Kocaman kocaman diploma sahibi insanların, bu önemin farkında olmaksızın;

X yerine, Ğ, H

Ê yerine Y,

Q yerine K

W yerine V

U yerine Ü

Û yerine U

O yerine Ö vb. kullanmaları bilgisizliklerinin eseridir..

Bu eksikliği gidermek için, ciddi iki saatlik bir eğitim çalışması ile aşılacak bir durum iken, kocaman üniversiteli, liseli, öğretmen diplomalı ataletlerin bunu becerememeleri abesle iştigaldir..

Bu arada Kürtlerin alfabe konusunda da sözleşmeleri parçalıdır.

Arapça Alfabesi..

Kiril alfabesi..

Latin alfabesi..

Alfabemiz de ülkemiz ve milletimiz gibi. Parçalıdır. Bir milletiz, üç alfabe ile yazıyoruz. Olacak şey mi?

Kürtçe dilini unutup asimile olanların, biz dili kullanmayı, yazmayı öğrenenleri de meşgul ederek geriletmektedir.

Behemehal her Kürt, Kürtçe konusunda kendi eksiğini, cehaletini, yetersizliğini aşmak zorundadır...

Yoksa Kürt dilinin geleceği karamsardır.

Bir millet diliyle vardır veya diliyle yoktur. Durum bu düzeyde hayati bir sorundur

Kürt düşmanlarının ilk hedefledikleri, ilk saldırdıkları şey dilimizdir. Namık Kemal boşuna, bundan 152 yıl evvel, “Kürtler, Lazlar ve diğerlerinin ellerinden, dillerini alınız, yoksa biz millet olamayız!" mealinde yazılar yazması tesadüfi değil, manidardır...

ÎMLA

Îmla: Îmla, Arapça bir kavramdır. Türkçe tarafından da araklanıp, kullanılmıştır. Kürtçe'de "rast axifîn, rast nivîsin" olarak ifade edilir. Düzenli, doyumlu, kurallı, anlaşılır, terbiyeli sesin ve nefesin sergisidir.

Îmlasız konuşma, çîğdir, hamdır, net değildir, anlaşılır değildir. Bu nedenle, imlasız konuşma kendini dinletmez.

Îmlasız yazı da imlasız konuşma gibidir.

Nefesi, durağı, heyecanı, cevabı, soruyu, açıklamayı, cümle içinde vurgulu, vurgusuz veya ahenkli yazıyı, sözdiziminin yani sentaksın, gramerin yerli yerine konulmasıdır.

Îmlada özen, orkestra takımındaki düzen, an, enstrüman ve sanatçı hatta sanatçıların sanatlarını bir kural içerisinde ustaca icra etmeleri ile de örneklendirilebilinir.

Yazıda redaksiyon, tashih, imge, vurgu, paragraf, yazım işaretleri ile düşüncenin içeriğini kompozisyon ile sunmak, yazının estetiğini sergiler...

Imlayı, söz sanatı ile yazım sanatının doyumu olarak da tanımlamak mümkündür.

Kendisini ifade etmek isteyen için imla; giyim, kuşam, kendine yakıştırma, makyaj, tavır, davranış kadar, hatta ondan da öte hayati önemi olan ve düşüncelerin estetize edilerek sunulmasıdır.

Sevilmek isteyenler, bozuk imla ile topluma girerse, uzun süre tutunamazlar.

Bazen çok iyi niyetli olanlar, bozuk imlalarıyla izole oluyorlar ki, kendilerini ifade etme zaafiyeti taşırlar.

Imla, insan hayatının önemli bir parçasıdır, ihmal edilemez!

Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Nerina Azad'ın editöryal politikasını yansıtmayabilir.
8247 kişi tarafından görüldü.
Son Güncellenme:13:58:42

Ahmet Önal

Yazarın Önceki Yazıları

Düşünce Üretmek! Sürgün Halide Edip, Bedirxaniler Ve! Milliyetçilikte Tasnif ve Tahrif! ‘Xorasan Türkü’ ya da ‘Alevi Milleti’ Yalanı! Tarık Ziya Ekinci Abi! Kürt Modernizmi! Milliyetçiliği Parçalamak! 'Sömürge Bile Değil' Deyip, Soykırım Dememek! Antik Kentler Sadece Turizm Alanları Değildir! Türklük Etnisiteye Değil, Devşirmelere Dayanır! Entelektüel, Aydın ve Akademisyen! Kemalist CHP'nin Başarısı ve Kürt Oyları! Travma Kürtçe'me Dokunma Dilime Dil Uzatma! Tehales'in Felsefesi mi, Sokrates'in Mistisizmi mi Bilimsel? Türk Eğitim Sistemi ve Laz Bir Öğretmenin İbretlik İtirafı... Kendisi Olan ve Olmayan İnsan! 'Kültür!' Anadili/Esasdili Yasaklamak! Kürt Mahallesi/Köyü ve Dünya! Kültürel Bir Kamusal Alan, Bizi Doğru Düşündürür! Kenan Ülkesinde Hamas, İsrail ve Kürtler! 'Edebiyat Cumhuriyeti' Kürtlerin Kanon Eseri: Ahmedê Xanî ve Mem û Zîn 30 Ağustos 1922 Zafer mi? 'Halkların Dostluğu' ve Tezat! Modernlik, Modernleşme, Burjuva Sınıfı ve Siyaset! Milliyetçilik Ölüm Makinesi Topal Osman'a İadeyi İtibar!!! Soykırım! Dersime Giderken Bizans İmparatorluğu'nun Yıkılışı Seçim Verileri… Liman Von Sanders’in Anıları Ve Tarih Bilinci! Osmanlı İttihat ordusunda Bir Alman Mareşal, Liman Von Sanders! El Anfal ve 'Kürt Dostları!' Yerel Devlet Uygarlığa, ‘Büyük Devlet’ Harabeye Çevirdi! Devlet ile Çete! Kürtler; Karşıtı İki Aynıya değil, Kendi Ayrılığına Oy Kullansa Ne Olur? Feminen hareket cılız, eleştiri kadük, biat köklüdür! Siyaset, Hassasiyet ve Haysiyet! İmparator, ecdad mı, katil mi? Deprem, ‘Felaket’ ve ‘Kader’ Değildir! 'Benim Kürt kardeşim, ama 'Kürt yoktur' Türk tarihçisi ve Türk siyasetçisi... Tarihi Depremler, Çaresizler Ve Akıl! Sürgün Halide Edip, Bedirxaniler Ve! Samilerin İsrail kolu; Yahudiler ve Holokost! Sümer Ülkesinde Şaristanî ve İşgaller! Mezopotamya’da Sümerler ve Uygarlığı! Milliyetçilik! Kahraman Irk ve Irkçılık! Din, İnsan Ve Felsefi Düşünme! HTŞ, ÖSO Ve Diğerleri Kimin vatandaşı? Kürtçe bilmeksizin, Kürtleri incelemek! ULUS - HALK - SINIF NEDEN BAĞIMSIZLIK!? Rêya Heqîyê İnancı; Müslümanlık, Şialık, Bektaşilik, Nusayrilik Değildir! Devletsiz Ulusun, Egemen Sınıfı Olmaz! II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (VII) Türk Solu ve Aydınlarının Şovenizmi Fazladır, Kürd Solu ve Devrimcilerinin Milliyetçiliği Eksiktir! II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (VI) II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (V) II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (IV) II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (III) II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (II) II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa, - (I) Tunç-Ellî Operasyonu!" Güneşi Zapt Etmeyeceğiz! Ocak-Medrese Mi? Cemevi-Camii Mî? TALAT PAŞA ve CUMHURİYET Cunan'da Dîl Kırımı Ve Kültürel Yabancılaşma Enver'den Evren'e 12 Eylül... Eski, Kadim, Dil, Halk, Ulus, Modernite Ve Kürdler! Taner Akçam,'Ermeni Soykırımı’nın Kısa Tarihi' Kitabı Ve Kürtler! 'Müthiş' Hatalar Neden? Kürt Ağası ABD, Çelişkiler, İlişkiler ve Kürtler ! Küfürbaz Yüzsüzler ve Kürdler! Türkçesiz Osmanlıcadan, “Resmi Dil Türkçe”ye, Kültürel Türkçülükten, Türk Siyasal Irkçılığına-II- Anlaşılmayan Karışık Osmanlıcadan, ''Anlaşılmayan Bir Dil'' Kürtçeye Varmak! Uygarlık, Mitoloji ve Din! Din, Siyaset ve Bilim Doğu Akdeniz'de Devlet Konumlanmaları Kendime Soruları, Siz de Düşünüyor musunuz? Komik Olmayın Ulus; Siyasal Birliği ve Dili ile Vardır! Irkçılık; Hastalık Değil, İnsanlık Suçudur! Kültür ve Siyasette Irkçılık ve Kürt İşçilerinin Linç Edilmesi! Tuzu bile Bozan Lümpen ve Cahiller ile Aydınlar! Ayasofya’ya Kayyumu (1453) Ayasofya Kilisesi-camii, Müslüman ibadeti ve Cennet yalanı Öteki Olarak, Aidiyat,Hukuk ve Eşitliğe Tutunmak! Eğitimde; Hak-Haksızlık, Etik ve Suç Hak Yolunda Hakikat 'Alevilik' Mi, Rêya Heqiyê Mi?! 'Alevi' Şaşkınlığı İttihat ve Terakki ile Devamında Çerkeslerden Bazı Şahsiyetler MUSTAFA KEMAL ve NUTUK İran İslam Despotizmi ve Mustafa Selimı'nin İdamı Mihtra Înancı ve Hîyerarşi Kadın ve Savaş Eleştiride; Pasif, Aşırı ve Zorlama Yorum Olmaz! 'Kızılbaşlık': Osmanlı İle Safevi Çekişmesinde Çıkan Bir Kavram Kürt Siyasetinde Aşılmayan Gelenek; “Kürt Aşiretlerinde ‘Alan Koruma” Kürtlerin Guernica’ları çok, Picasso’ları var mı? Daraldıkça Dersim’den Kopmak ve Kötülük Yapmak! Kürd Aşiretlerinde Alan Koruma Musa ve Kitabı Tevrat Yenilik ve Yenilenme! Alan Tutma Yetmez Davut Kurun ve Anıları... Geçmişten Geleceğe Tecrübe Sunuyor Savaşı ve Değişkenliği İzlemek Failin Suçunu, Mağdura Yığmak! Islam Şiddeti ya da 'Darül Harp'te, Mali Kaynaklar! İnsanlığın Acısını Beynin Açısı Çözer Rêya Heqîyê inancı Mîhtra inancıdır; Müslümanlık, Kızılbaşlık, Alevilik değildir Barış Günü Kutlamaları Şöyle Geçerken, Kürt Siyaset Tarihinde Tabu ve Maraziler.. Türk Milliyetçiliğini, Kürt Milliyetçiliği ile Mukayese Etmek! Savaş Yeni Gelişmelere Gebe, Doğumu Merak Ediyorum Yanlız Kemal Kılıçdaroğlu İçin Değil Tüm Linç Girişimleri Kınanmalı! Değişim ve Özgürlük Savunma: Düşünceler sorgulanmalı, ancak emniyet ve mahkemelerde değil! Rêya Heqîyê, Alevilik ve İslam! Değişim, Zaman, Din ve Astroloji Marksizim’de Ulusal Sorun Yoktur? Dêrsim’de Koçgiri 1919-1922 ve Sonrası!.. 1968-1978’de Birleşen-Ayrışan Sancılar, Türki(y)e Solu ve Kürt Milli Hareketi!.. Devşirmeler ve Devletsizler... Kendine Düşmek Yerine, Özgürlüğü ve Bağımsızlığı Düşünmek! İttihat ve Terakki Cemiyeti (İT-C) Haşdi Şabi ve Irak’ın 'Kerkük seferi' ne idi ne değildi? Kerkük’ün tarihine bir değinme Bağımsızlık Meşru Haktır, Olmadan Olmaz! Güney Kürdistan'da Bağımsızlık Referandumu ve Tercih! Egemenin Savaş-Barış ve Silahlanma-Silahsızlandırma Siyaseti 'Stratejik Derinlik', Mursi ile battı, Suriye ile çöktü Raqqa - Musul Operasyonu ve Sonrası III. Dünya Savaşı Uzun Sürecek 'Bağımsızlık Hedefi İle Kürdler Özgürleşecek!' 4 Mayıs 1937 Bakanlar Kurulu Kararı ve Dersim Tertelesi! Kürt Sorununun Ağırlığı ve Aciliyeti! Kontrollü Darbe III. Dünya Savaşı, Rakka ve Musul'a Dayandı, Abd - Rusya Anlaşarak Çözüme Gidiyor! Kürtler Ne Yapar? Kürt Bayrağı 16 Nisan Referandumu Irkçılık Çekişmesinde İnsani Kişilik, Aidiyet-Kimlik Bilinci ile Şekillenir Ulusal Birlik ve Kongre hakkında düşüncelerim İttihat Ve Terakkinin Devamı, Kuvva-i Milli Teşkilatı Sevdalısı; Nazım Hikmet Ran Memur Toplum Değil, Kendisi İçin Üreten Toplum Kazanır Yalanın Egemenliği, Doğrunun ‘Marjinal’liği! Türkçe Dışındaki Dillere Karşı, 140 Yıldır Uzun Sürece Yayılan Bir Savaş Sürdürülüyor! Ali Rıza Koşar: 38 yıldır içimde bir acı olarak kaldı Tekoşîna Dıjwar! 3. Dünya savaşında ABD–Rusya, Türk-İran konumlanması özgür Kürdistan'a kapı aralıyor Tehlikeli İnsan, Tehlikeli Aydın, Tehlikeli Yazı, Tehlikeli Düşün ve Tehlikeliler Deyip Yaktılar! Kobanê Kürdistan'da Özeldir! T.C Cumhurbaşkanı RTE Uçtu! Kadın, Kürt, Kürdistan ile Bastırılmış Kimlikler Diktatörleşen AKP ve Çözemiyeceği Kürt Sorunu Diaspora, Kanton ve Bağımsızlık ''Silahları Bırakın'' Diyorlar Şengal, Celawle, Kobani’ye DAİŞ/IŞİD Saldırıları ve Kürdistan’da Serhildan! Kürdleri Kürdistan’la Büyütmek yerine, Türkiye’yi Kürdlerle Büyütmek!!! Yahudilik; Hiristiyanlık Çözülmüştü, Sıra Siyasal İslamda! Kürt Romanı ile yüksek Kürt bilincine Kavramları Çarpıtarak, Kürdü Çarpmak! Kürdistan, Türkiye Ve İşid konuşlanması Kürt ulusal özgürlük mücadelesi ile HEP'e, tutsaklaşarak Türkiyelileşen HDP'ye İnkar, iskan, imha kurtuluşmu? Toprak İle Samimiyet(sizliğ)imiz! Kürt soykırımına karşı Kürdistan'ın bağımsızlık hayali
x