II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (II)

Doğu Sorunu, Osmanlı İmparatorluğunun Balkanlar’da, Doğu’da, Kuzey Afrika’da ve Doğu Akdeniz’de toprak kayıpları ile karşılaştığı sorunların bütününü kapsar.

Ahmet Önal

16.12.2021, Per | 08:05

II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (II)
Makaleyi Paylaş
II. Abdulhamid Büyür, Padişah Olur!

II. Abdulhamid’ten bahis etmişken, kısaca anlatma ihtiyacı var. II. Abdulhamid, Abd(köle, kul) ul+hamid (Allah, yüce, rab) sözcüklerinden oluşan “Allahın kulu, kölesi” anlamından türetilmiş, Arapça bir isimlendirmedir. Zira “Allahın ve peygamberin temsiliyetini ifa edecek ve olası İmparator ve halife Abdulhamid” için de düşünülerek yakıştırılmış bir isimdir.

II. Abdulhamid, Gülhane Hattı Şerifi’nin gürlemesin(Tanzimat Fermanı Kutlaması-1839)den üç yıl sonra(1842), bu kez İmparator Abdulmecid’in ikinci oğlu II. Abdulhamid için seslendirilecekti. “Tanzimat çocuğu” diye tanımlanan II. Abdulhamid, Tanzimat Reformlarının/ Fermanlarının ayrıcalıklı bir tanığı olarak yaşadı. Ancak II. Abdulhamid, Avrupalıların tanımladığı “Doğu Sorunu Çocuğu”dur.

Tanzimat ve Doğu Sorunu ne idi?

Doğu Sorunu, Osmanlı İmparatorluğunun Balkanlar’da, Doğu’da, Kuzey Afrika’da ve Doğu Akdeniz’de toprak kayıpları ile karşılaştığı sorunların bütününü kapsar.

Bilindiği bu gerileme, 1683’te Viyana kapılarına dayanan yükselişteki muhasaranın Osmanlı İmparatorluğunda yaşattığı inişe geçişin yankıları ile bozguna uğramaya başlayan, Habsburg Hanedanı’na Macaristan, Erdel, Banat/Temeşver’ı bırakıp çekilmişlerdi. Daha sonra gerileme Ruslar karşısında sürmüştü. Küçük Kaynarca antlaşmasından(1774), Bükreş Antlaşması’na(1812) kadar geçen sürede, Karadeniz’in Kuzeyini, Kırım’ı, Besarabya Çariçe II. Kateri’naya kaptırmıştı.

Osmanlı İmparatorluğu karşında, Çarlık Rusya’sı kendisini Balkanlar’da Ortodoks ve Slavların hamisi olarak sunmakta ve “en büyük tehdit” olarak belirlenmektedir. Çarlık Rusyası’nın Boğazlar ile İstanbul’a göz koymasının nedeni, “Sıcak Denizlere” ve Akdeniz’e serbestçe çıkabilmek ile sınırlı değildi, ziyadesiyle kendisini Bizans İmparatorluğunun varisi olarak, III. Roma unvanını sahiplemeyi hedeflemişti. Buna ek olarak, Osmanlı İşgali altındaki bir dizi halk ulusal uyanışları neticesinde meydan okumaya başlamıştı. Sırbistan (1829), Yunanistan(1830), Mısır ile yaşanan savaş sonrasında Kaval Ali Mehmed Ali Paşa(1839), babadan oğulla geçen bir tür irsi valilik hakkını kullanır. Bu süreç Osmanlı İmparatorluğunun Arap coğrafyasından çıkmasının vesilesi olan direnişlerin startı olur.

Ekonomik kapitülasyonlar, İslam’ın hilafetine karşı, “İmtiyazlı” durumda tutulan “Hıristiyanları koruma Fermanları”, “Liman kentlerindeki ticareti elinde bulunduran Rum, Ermeni gibi Hıristiyan azınlıkların ekonomik canlılığı, Osmanlı İmparatorluğunun eğemen kültürel nüfusunu rahatsız ediyordu. Tanzimat fermanı ile gelen reformlar, bir yandan da Osmanlı hilafetini geriletiyor, laikliğin yerleşmesine kapı aralarken, İmparatorun prestijini düşürüyor, iktidarını kemiriyordu.. II. Murat’tan itibaren, başlatılan merkezileşme ve dağıtılan Yeniçeri Ordusunun yerine, ismini “nizami” merkezi disiplinli sisteminden alan “Nizami Ordusu” İmparatorluğun bu baş aşağı giden durumunu engellemeye yetmemiştir. Zira milletler, millet olma bilincine vardıkça, ulusal devletlerini inşa etmek üzere, Osmanlı işgaline kafa tutarken, bir devlet geleneği dışında, iç dinamikleri bakımından, Osmanlıların milleti olabilecek iç dinamiklerden yoksunluğu, direncini boşa düşürüyordu.

Artık Şehzadelerin yönetimde serbest, rahat ve sefayı idareye bırakılması, Osmanlı Halife İmparatorluğunu daha çok rahatlatmıyor, idaresizliğini daha çok gün yüzüne çıkarıyor, sorunlarını derinleştiriyordu.

Bütün bu gerileyiş, 300 yıl boyunca bütün ihtişamlılığıyla darbeler yiyerek, gelmiş ve II. Abdulhamid’in imparatorluğunun kapısına dayanmıştı. Gerileyişinden itibaren, içinde de kendini dönüştürme becerisini gösterememiş, sorunlarını tabanla paylaşmadan, bilakis merkezileştirip, katılaştırarak varlığını sürdürmeye çalıştıkça, içeriden daha da çürüyüp, çözülerek küçülüyordu.

Osmanlı Hanedanlığının, Moğol İstilaları sonrasında, Selçuklu devletinin dağılması ardında kurularak, 340 yıllık yayılmacılığındaki yükselişi, 300 yıllık gerileyişine rağmen varlığını kadimleştirerek sürdürmesi, Osmanlı varisliğini canlı kılmanın ve sürdürmeye devam ettirmenin cazibesini bırakıyordu. Osmanlı İmp. varislerinin, “geldik” dedikleri Oğuz boylarına, Türkmen, Yürük vb.ne “Etrak-i bê idrak(İdraksız Türk)” diyerek, dıştalanmış, karşısına koymuş, hatta hayatı kendilerine zehir etmiştir. İnanç olarak Sünni İslam üzerinden halife İmparatorluk, işgal ettiği alanlarda, kendi etnisite kültürünü tabandan tavana yitirtmiş bir kültürün içinde asimile olarak elitleşmiştir.. Bu asimilasyon, aile yapılarını bile işgal ettikleri alanlarda, İslam sahabelerinin meşrulaştırdığı çok evlilikler geleneğini sürdürürken, ekseriyeti kendi etnisiteleri dışındaki, işgale uğrattığı prensliklerin ailelerinden kızları, kadın sultanları olarak seçmeleri de dikkatten kaçırılmazsa yerinde olur. Bunların büyük çoğunluğu Balkanlardan olduğu bilinirken, yanı sıra Kafkaslardan getirilen cariyelerin de olduğu az değildir.

“19. yüzyılda “haremi hümayundaki kadınların ekseriyeti Kafkasya’dan gelmedir.”

Abdulhamid’in annesi olan Çerkez kızı, “Tır-ı Mujgan” da II. Abdulhamid on yaşında iken, Çırağan sarayına dayanan verem hastalığından yaşamını yitirir. Abdulmecid, oğlu Abdulhamid’i Hersekli bir kadına teslim eder ve onun tarafından büyütülür. Abdulhamid’in babası Abdulmecid, 38 yaşında(1861) ölür.

Şehzade olan II. Abdulhamid’in, farklı kadınlardan olan 22 kız kardeşinden 12’si, henüz üç yaşında iken ölmüştür! Eğitim olanakları sınırsız olmasına rağmen, ilkokul düzeyinde bir eğitim almıştır. İmparatorluk ailesinde yetişenler, ileri düzeyde Fransızca bilmelerine rağmen, Abdulhamid ilişkilerini tercümanlar üzerinden yürütmüştür. Küçüklüğünden beri Avrupalılardan ürker gibi davranışlar göstermiştir. Bu tutumunu reformlar ve Hıristiyan halklara karşı tutumunda da sürdürdüğünü görmekteyiz. 1861 Abdülmecid ölünce, tahta Amcası Abdülaziz geçer, Abdulhamid ise “babasının yerinde” bir eda ile amcasına Avrupa gezilerinde eşlik eder.

1863’te de Abdülaziz’in, I. Selim’in 16. yüz yılda Mısır’a yaptığı geziden sonra, yeniden ve ilk kez yeğenleri Murad ve Abdulhamid’i yanına alarak, İskenderiye Demir yolunu kullanarak gider. Bu ilk gezinin amacı, Kahire ile İstanbul’un ilişkilerini güçlendirmek idi. Ama Abdulhamid’i en çok heyecanlandıran demir yolu olmuştur!

1882’de İngilizler Mısır’ı işgal eder ve kendisi Arnavut olup, Kürtler ile de akrabalık ilişkileri olan Kaval Ali Mehmed Ali Paşa, İngiliz ittifakı ile İstanbul’u tanımamayı ve bağımsız olmayı yeğler. Bu İstanbul İmparatoru için sarsıcı ve kaygı yaratıcı bir etki yaratır.

Bütün bu gezilerden sonra, Osmanlı İmparatorluğunun giderek daraldığını ve böyle gidemeyeceğini, gidişatın sonları olacağını, Avrupa ile mukayese edilmeyecek derecede “ilkel” kaldıklarını tespit eder. Ancak süregelen reform ve modernleşme hamlelerinde devletin “kaybettiğini” düşündü. Bunun üzerine nasıl bir yol izlemesi gerektiğinin cevabını aradı.

Aynı süreçte, dil, kültür, laiklik, modernleşme vs. her düzeyde, II. Abdulhamid çevresinde yeni savlarla tartışılması yoğunlaştığı ve arayışların arttığı dönemdir. Tanzimat süreci yoğunlukla eleştirilir. Abdulhamid de 30 yıldır tanığı olduğu bu sürece karşı tepkisini biriktirerek gelmiştir.

1870’lere geldiğinde bir tarafta Yeni Osmanlılar dağınık bir halde meşrutiyet mücadelesi verirken sürgün ve cezayı tehditlerle sürgünler yaşar.. İktidarda ise iki eğilim var. Yeni Osmancılara uyumlu liberal Mithat Paşa, diğer yanda ise Mahmud Nedim paşanın başını çektiği otoriter kesim var ki bunlar Tanzimat sürecine son vererek Abdülaziz’in iktidarını sürdürmek isterler. Abdülaziz ise iktidarını sürdürürken, velihat olarak İmparatorluğu Şehzade II. Murad yerine oğlu Yusuf İzeddin’i imparator koltuğuna oturtmak ister, ancak ibre II. Murad’ı işaret etmektedir. II. Murad ise liberal eğilimi nedeniyle pek itibar edilmeyen bir sürecin ardında tutunma şansı olmayan bir durumdadır. Alanda ise İngiltere ve Rusya’nın ağırlığı artmaktadır. Bu ağırlık 1856’daki Paris anlaşmasını reddedip, Boğazlar sorununu yeniden dizayn etmeyi hesaplamaktadırlar. 1871 Londra Konferansında Boğazlar sorununda İngiltere ve Rusya bazı avantajlar sağlarlar.

Abdulhamid, bir tarafta Yeni Osmanlıcılar ile ilişki geliştirirken, diğer tarafta abisi Şehzade Murad’ın tahta çıkmasını savunur. Çünkü Şehzade Murad tahta çıktığında, kendisi Şehzade Abdulhamid olarak tahta çıkmanın yolunu açacaktır.

Aynı dönemde Osmanlı ailesi içerisinde sıcak ilişkiler oluşturur, Tanzimat sürecini sonlandıracak Mahmud Nedim Paşa ve çevresiyle de sıcak ilişkiler geliştirir. Bu ilişkiler oluştuktan sonra, kendisinin İmparator olacağına inanmaya başlar.

1875 yılındaki Bosna-Hersek’teki Hıristiyan köylülerin, efendi Müslümanlara karşı başarılı isyanları ile oluşan karışıklıklar, İstanbul’daki iktidar krizini siyasi, ekonomik ve toplumsal tüm alanlarda derinleştirir, Selanik’te Alman ve Fransız konsolosları kalabalık kitleler tarafından linç edilir. Bütün bunların sonucunda, Avrupa’nın sert turumu karşısında, Abdülaziz’in tahttan düşmesi zorunlu olur.

Bu durum Abdulhamid’in abisi Murad, V. Murad namıyla imparator olur. Artık tarih Abdulhamid de diğerleri gibi şehzade unvanını kaybeder, velihat şehzade statüsüne geçer ve iktidarın bekleme odasındaki yerini alır.

V. Murad tahta çıktığında, Hıristiyan ve Müslüman kesimlerde büyük ümitler yeşerir. Avrupa karşısında dik durulacak, Kanun-i Esasi’nin ilanı ile her şey olumlu bir hat izleyecek vs. Bu nedenle Mithat Paşa çizgisinin geliştirilerek daha çatışmasız bir ortam içinde “huzur” inşa edilecek umudu yayılır.

Tüm bunlar olurken 4 Haziran 1876 terinde, bilekleri kesilmiş, kanlar içinde Abdülaziz’in ölümü ile karşılaşır. Müslüman ve gayri Müslümanlardan başına toplanan 19 doktor, sağlığına dönüştürme konusunda “geç” kalır. Ortakça, ölüm sebebini “İntihar” diye rapor ederler.

15 Haziran 1876’da, Osmanlı nazırları/kabinesi, Mithat Paşa’nın konağında toplantı halinde iken, Çerkez hasan isimli bir zabıt içeri girer, tabancasını çeker, Serasker Hüseyin Avni Paşa’yı gözünü kırpmadan öldürür. Olay esnasında Hariciye Nazırı Reşid Paşa da öldürülürken yaralılar ile birlikte kabine kanlar içinde ortalık kan gölüne döner. Katil Çerkez Hasan, Abdülaziz’in eşlerinden birinin akrabası ve tahta çıkma konusunda hiçbir şansı kalmamış Padişah Abdülaziz’in oğlu Yusuf İzzettin’in de yaveridir. Bu durum kuşkuları Mithat Paşa’nın üzerinde yoğunlaştırır. Yaşananlar, V. Murad’ı bunalıma sokar ve sorunların üstesinde gelme becerisini gösteremez. Kanuni Esasi konusunda da dirayetli davranamaz, devletin yapması gerektiği değişiklikleri kendi hattından gerçekleştiremez ve kendini iktidara değil, “alkole” verir. Birkaç ay sonra, liberal politikaları ile V. Murad’ın iktidarı götürme konusundaki ehliyetsizliği yeni bir krizin sebebi olur. Osmanlı devleti ulusal direnişlerle karşılaşarak, toprak kaybederken, büyük devletlerin de bu yeni süreci leyine değerlendirmek üzere kuşatmayı daralmaktadırlar.

Süreç hızla II. Abdulhamid’in lehine dönmektedir.

Temmuz Ağustos 1876 tarihlerinde, Mithat Paşa II. Abdulhamid’i maslak’taki köşkünde ziyaret ederek “Naiplik” önerir. Ancak II. Abdulhamid, taht ister.

“V. Murad tahta iken böyle konuşman ve görevi o şart ile kabul etmenin sebebi nasıl oluştu?” diye sorduklarında;

“Biraderimin sağlık durumunun düzelmeyeceğini saptanmıştım, ‘evet’ dedim.” der.

II. Abdulhamid için iktidar olgusu o tarihten itibaren başlamıştı ve O kabinesini, vezirlerden ziyade bir istibarat ağı içerisinde ve kendine has bir iktidar sürdürerek yaşayabileceğini düşündü. Bu nedenle Osmanlı İmparatorluğunu yeniden şekillendireceğini tasarımladı.

1 Eylül 1876 tarihinde II Abdulhamid Osmanlı Devletine Padişah, İslam Alemine Halife oldu!

(Devam edecek)

Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Nerina Azad'ın editöryal politikasını yansıtmayabilir.

3635 kişi tarafından görüldü.
Son Güncellenme:13:44:02

Ahmet Önal

Yazarın Önceki Yazıları

Düşünce Üretmek! Sürgün Halide Edip, Bedirxaniler Ve! Milliyetçilikte Tasnif ve Tahrif! ‘Xorasan Türkü’ ya da ‘Alevi Milleti’ Yalanı! Tarık Ziya Ekinci Abi! Kürt Modernizmi! Milliyetçiliği Parçalamak! 'Sömürge Bile Değil' Deyip, Soykırım Dememek! Antik Kentler Sadece Turizm Alanları Değildir! Türklük Etnisiteye Değil, Devşirmelere Dayanır! Entelektüel, Aydın ve Akademisyen! Kemalist CHP'nin Başarısı ve Kürt Oyları! Travma Kürtçe'me Dokunma Dilime Dil Uzatma! Tehales'in Felsefesi mi, Sokrates'in Mistisizmi mi Bilimsel? Türk Eğitim Sistemi ve Laz Bir Öğretmenin İbretlik İtirafı... Kendisi Olan ve Olmayan İnsan! 'Kültür!' Anadili/Esasdili Yasaklamak! Kürt Mahallesi/Köyü ve Dünya! Kültürel Bir Kamusal Alan, Bizi Doğru Düşündürür! Kenan Ülkesinde Hamas, İsrail ve Kürtler! 'Edebiyat Cumhuriyeti' Kürtlerin Kanon Eseri: Ahmedê Xanî ve Mem û Zîn 30 Ağustos 1922 Zafer mi? 'Halkların Dostluğu' ve Tezat! Modernlik, Modernleşme, Burjuva Sınıfı ve Siyaset! Milliyetçilik Ölüm Makinesi Topal Osman'a İadeyi İtibar!!! Soykırım! Dersime Giderken Bizans İmparatorluğu'nun Yıkılışı Seçim Verileri… Liman Von Sanders’in Anıları Ve Tarih Bilinci! Osmanlı İttihat ordusunda Bir Alman Mareşal, Liman Von Sanders! El Anfal ve 'Kürt Dostları!' Yerel Devlet Uygarlığa, ‘Büyük Devlet’ Harabeye Çevirdi! Devlet ile Çete! Kürtler; Karşıtı İki Aynıya değil, Kendi Ayrılığına Oy Kullansa Ne Olur? Feminen hareket cılız, eleştiri kadük, biat köklüdür! Siyaset, Hassasiyet ve Haysiyet! İmparator, ecdad mı, katil mi? Deprem, ‘Felaket’ ve ‘Kader’ Değildir! 'Benim Kürt kardeşim, ama 'Kürt yoktur' Türk tarihçisi ve Türk siyasetçisi... Tarihi Depremler, Çaresizler Ve Akıl! Sürgün Halide Edip, Bedirxaniler Ve! Samilerin İsrail kolu; Yahudiler ve Holokost! Sümer Ülkesinde Şaristanî ve İşgaller! Mezopotamya’da Sümerler ve Uygarlığı! Milliyetçilik! Kahraman Irk ve Irkçılık! Din, İnsan Ve Felsefi Düşünme! HTŞ, ÖSO Ve Diğerleri Kimin vatandaşı? Kürtçe bilmeksizin, Kürtleri incelemek! ULUS - HALK - SINIF NEDEN BAĞIMSIZLIK!? Rêya Heqîyê İnancı; Müslümanlık, Şialık, Bektaşilik, Nusayrilik Değildir! Devletsiz Ulusun, Egemen Sınıfı Olmaz! II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (VII) Türk Solu ve Aydınlarının Şovenizmi Fazladır, Kürd Solu ve Devrimcilerinin Milliyetçiliği Eksiktir! II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (VI) II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (V) II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (IV) II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (III) II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa, - (I) Tunç-Ellî Operasyonu!" Güneşi Zapt Etmeyeceğiz! Ocak-Medrese Mi? Cemevi-Camii Mî? TALAT PAŞA ve CUMHURİYET Cunan'da Dîl Kırımı Ve Kültürel Yabancılaşma Enver'den Evren'e 12 Eylül... Eski, Kadim, Dil, Halk, Ulus, Modernite Ve Kürdler! Taner Akçam,'Ermeni Soykırımı’nın Kısa Tarihi' Kitabı Ve Kürtler! 'Müthiş' Hatalar Neden? Kürt Ağası ABD, Çelişkiler, İlişkiler ve Kürtler ! Küfürbaz Yüzsüzler ve Kürdler! Türkçesiz Osmanlıcadan, “Resmi Dil Türkçe”ye, Kültürel Türkçülükten, Türk Siyasal Irkçılığına-II- Anlaşılmayan Karışık Osmanlıcadan, ''Anlaşılmayan Bir Dil'' Kürtçeye Varmak! Uygarlık, Mitoloji ve Din! Din, Siyaset ve Bilim Doğu Akdeniz'de Devlet Konumlanmaları Kendime Soruları, Siz de Düşünüyor musunuz? Komik Olmayın Ulus; Siyasal Birliği ve Dili ile Vardır! Irkçılık; Hastalık Değil, İnsanlık Suçudur! Kültür ve Siyasette Irkçılık ve Kürt İşçilerinin Linç Edilmesi! Tuzu bile Bozan Lümpen ve Cahiller ile Aydınlar! Ayasofya’ya Kayyumu (1453) Ayasofya Kilisesi-camii, Müslüman ibadeti ve Cennet yalanı Öteki Olarak, Aidiyat,Hukuk ve Eşitliğe Tutunmak! Eğitimde; Hak-Haksızlık, Etik ve Suç Hak Yolunda Hakikat 'Alevilik' Mi, Rêya Heqiyê Mi?! 'Alevi' Şaşkınlığı Alfabe ve Îmla İttihat ve Terakki ile Devamında Çerkeslerden Bazı Şahsiyetler MUSTAFA KEMAL ve NUTUK İran İslam Despotizmi ve Mustafa Selimı'nin İdamı Mihtra Înancı ve Hîyerarşi Kadın ve Savaş Eleştiride; Pasif, Aşırı ve Zorlama Yorum Olmaz! 'Kızılbaşlık': Osmanlı İle Safevi Çekişmesinde Çıkan Bir Kavram Kürt Siyasetinde Aşılmayan Gelenek; “Kürt Aşiretlerinde ‘Alan Koruma” Kürtlerin Guernica’ları çok, Picasso’ları var mı? Daraldıkça Dersim’den Kopmak ve Kötülük Yapmak! Kürd Aşiretlerinde Alan Koruma Musa ve Kitabı Tevrat Yenilik ve Yenilenme! Alan Tutma Yetmez Davut Kurun ve Anıları... Geçmişten Geleceğe Tecrübe Sunuyor Savaşı ve Değişkenliği İzlemek Failin Suçunu, Mağdura Yığmak! Islam Şiddeti ya da 'Darül Harp'te, Mali Kaynaklar! İnsanlığın Acısını Beynin Açısı Çözer Rêya Heqîyê inancı Mîhtra inancıdır; Müslümanlık, Kızılbaşlık, Alevilik değildir Barış Günü Kutlamaları Şöyle Geçerken, Kürt Siyaset Tarihinde Tabu ve Maraziler.. Türk Milliyetçiliğini, Kürt Milliyetçiliği ile Mukayese Etmek! Savaş Yeni Gelişmelere Gebe, Doğumu Merak Ediyorum Yanlız Kemal Kılıçdaroğlu İçin Değil Tüm Linç Girişimleri Kınanmalı! Değişim ve Özgürlük Savunma: Düşünceler sorgulanmalı, ancak emniyet ve mahkemelerde değil! Rêya Heqîyê, Alevilik ve İslam! Değişim, Zaman, Din ve Astroloji Marksizim’de Ulusal Sorun Yoktur? Dêrsim’de Koçgiri 1919-1922 ve Sonrası!.. 1968-1978’de Birleşen-Ayrışan Sancılar, Türki(y)e Solu ve Kürt Milli Hareketi!.. Devşirmeler ve Devletsizler... Kendine Düşmek Yerine, Özgürlüğü ve Bağımsızlığı Düşünmek! İttihat ve Terakki Cemiyeti (İT-C) Haşdi Şabi ve Irak’ın 'Kerkük seferi' ne idi ne değildi? Kerkük’ün tarihine bir değinme Bağımsızlık Meşru Haktır, Olmadan Olmaz! Güney Kürdistan'da Bağımsızlık Referandumu ve Tercih! Egemenin Savaş-Barış ve Silahlanma-Silahsızlandırma Siyaseti 'Stratejik Derinlik', Mursi ile battı, Suriye ile çöktü Raqqa - Musul Operasyonu ve Sonrası III. Dünya Savaşı Uzun Sürecek 'Bağımsızlık Hedefi İle Kürdler Özgürleşecek!' 4 Mayıs 1937 Bakanlar Kurulu Kararı ve Dersim Tertelesi! Kürt Sorununun Ağırlığı ve Aciliyeti! Kontrollü Darbe III. Dünya Savaşı, Rakka ve Musul'a Dayandı, Abd - Rusya Anlaşarak Çözüme Gidiyor! Kürtler Ne Yapar? Kürt Bayrağı 16 Nisan Referandumu Irkçılık Çekişmesinde İnsani Kişilik, Aidiyet-Kimlik Bilinci ile Şekillenir Ulusal Birlik ve Kongre hakkında düşüncelerim İttihat Ve Terakkinin Devamı, Kuvva-i Milli Teşkilatı Sevdalısı; Nazım Hikmet Ran Memur Toplum Değil, Kendisi İçin Üreten Toplum Kazanır Yalanın Egemenliği, Doğrunun ‘Marjinal’liği! Türkçe Dışındaki Dillere Karşı, 140 Yıldır Uzun Sürece Yayılan Bir Savaş Sürdürülüyor! Ali Rıza Koşar: 38 yıldır içimde bir acı olarak kaldı Tekoşîna Dıjwar! 3. Dünya savaşında ABD–Rusya, Türk-İran konumlanması özgür Kürdistan'a kapı aralıyor Tehlikeli İnsan, Tehlikeli Aydın, Tehlikeli Yazı, Tehlikeli Düşün ve Tehlikeliler Deyip Yaktılar! Kobanê Kürdistan'da Özeldir! T.C Cumhurbaşkanı RTE Uçtu! Kadın, Kürt, Kürdistan ile Bastırılmış Kimlikler Diktatörleşen AKP ve Çözemiyeceği Kürt Sorunu Diaspora, Kanton ve Bağımsızlık ''Silahları Bırakın'' Diyorlar Şengal, Celawle, Kobani’ye DAİŞ/IŞİD Saldırıları ve Kürdistan’da Serhildan! Kürdleri Kürdistan’la Büyütmek yerine, Türkiye’yi Kürdlerle Büyütmek!!! Yahudilik; Hiristiyanlık Çözülmüştü, Sıra Siyasal İslamda! Kürt Romanı ile yüksek Kürt bilincine Kavramları Çarpıtarak, Kürdü Çarpmak! Kürdistan, Türkiye Ve İşid konuşlanması Kürt ulusal özgürlük mücadelesi ile HEP'e, tutsaklaşarak Türkiyelileşen HDP'ye İnkar, iskan, imha kurtuluşmu? Toprak İle Samimiyet(sizliğ)imiz! Kürt soykırımına karşı Kürdistan'ın bağımsızlık hayali
x