Kürt Dili, Folklorü Ve Ulusu

''Kürt dili, Kürtlerin yaşadığı coğrafyanın elverişliliği ile neolitik çağdan önce üretim ile birlikte, bugün yaşadığı iki ırmak Dicle ve Fırat arası yani Mezopotamya havzasında şekillenerek oluşmuş, gelişmiş ve dünya dilleri arasında kelime kök zenginliği bakımından, en az ilk sekiz dil arasında olduğu, dünya dil bilimcileri tarafından tespit olunmuştur.''

Ahmet Önal

15.11.2024, Cum | 10:25

Kürt Dili, Folklorü Ve Ulusu
Makaleyi Paylaş

Kürt dili, Kürtlerin yaşadığı coğrafyanın elverişliliği ile neolitik çağdan önce üretim ile birlikte, bugün yaşadığı iki ırmak Dicle ve Fırat arası yani Mezopotamya  havzasında şekillenerek oluşmuş, gelişmiş ve dünya dilleri arasında kelime kök zenginliği bakımından, en az  ilk sekiz dil arasında olduğu,  dünya dil bilimcileri tarafından tespit olunmuştur. Kürt dili, mertçe  bütün dünya dillerine hazine olmuş, kelimeler vermiş ve zenginlik katmıştır 

Bu zengin dilin ve yerleşik üretim ve yaygın iç göçebe hayvancılık  ile yerleşim arasındaki hareketlilik, kendi içinde erken dönemde standart hal kazanmış ve zengin kültür ve folklorik bir geleneği de  yakalamalarına vesile olmuştur. 

Sümerler döneminde, ticaretin Mezopotamya'dan Afrika içlerine, Hindistan'a, Kafkasya'ya, Anatolya gibi çevre bölgelere yayılması Kürtçenin gelişmesini tetiklemiştir. 

Bu süre aynı zamanda etnik olarak Kürtler, bölgesel iktidarlar da oluşturmuş ve kendilerini yönetmeyi öğrenmiştir.  Kürtlerde ki yönetim şekilleri aşiret, aşiretler federasyonu, bölgesel yönetimler şeklindeki idari yapılardır.

Böylece Kürtler'deki etnisite, salt dil ve  folklor ile sınırlı değil, bunun ötesine geçerek, tarihsel olarak siyasal iktidar özlemine de yönelmiştir. Bunun kanıtlarını Newala Çoli, Grê Miraza(Göbekli Tepe) gibi kalıntılarda tüm uydurma din ve siyasi  tarih yazılımları, tarihin çöplüğüne atarcasına  ortaya koydu.   Bunun en bariz kanıtını daha orta ve yakın çağda,  Ahmedê Xani'nin "Mem Û Zin" eserinde görürüz.

Etnisitenin, kendini topluluk olarak idari ve kamusal alana taşıması uluslaşma tehayülüdür. 

Kürtler, modernistlerin iddia ettiklerinin aksine, "uluslaşma sürecine kapitalizmin şafağı", "kapitalizmin gelişmesi" ile değil, kapitalizm öncesinde ulus sürecine girmiştir. Bu tür uluslaşma tezini kavramak için Azar Gat'ın "Uluslar" eserini okumak önemlidir... 

Ayrıca, Kürt dilini, folklorünü ve coğrafyasını  Kürt uluslaşmasının üç önemli (dil, yerleşim/ülke, ortak kültür)sac ayaklarını,  iktidar ile birleştiren etnisitenin ulus olgusunu  ortaya çıkarırken, bunlardan uzak kendini "Kürt ulus inşacısı" sayanların iddiaları zayıf kalır, ki bu aynı zamanda onların Kürt dilini, folklorünü sindirmeden, yaşamlarının esas parçası  haline getirmeden, kendini "inşaacı, yaratıcı" olarak göstermeleri, basit narsist hastalıklı zayıflıklarındandır.

Kürt ulus gerçekliği o kadar köklü ki, hiç bir abartıya ve gereksiz iddiaya yer bırakmayacak kadar saf ve sarihdir. 

Hani "Kürtçe diye bir dil, bir kültür ve bir millet yoktur!" diyenlerin sefaleti ortada değil mi? 

Buna rağmen birilerinin reaksiyon olarak "Kürt yaratıcısı, inşacısı" pozlarını takınmalarına, tabu olarak kendilerini sunmalarına gerek ve ihtiyaç yoktur.

İhtiyaç olan, Kürt sözlü  edebiyatındaki karakterleri yazılı hale getirerek, Kürt  sosyal yaşamdaki insanı davranışları tıpkı Baba Tahirê Uryan,  Ahmedê Xani, Feqiyê Teyran, Melayê Ciziri, Hacı Qadiri Koyî  gibi yazılı hale getirerek işlemek, kanon eserler durumunda sunmaktır.   İhtiyaç olan, Mir Celaddet Bedirxan gibi, ortada duran Kürt gramerini yazılı halde ortaya koymaktır. Kürtlerin kendi dillerindeki zenginliği öğrenmektir ve öğretmektir. 

 İhtiyaç olan Kürt siyasal tarihini, sosyal yaşamını, özgünlüklerini  siyasi iktidar olma özlemini görüp tarih bilincine sunmak ve kavramaktır. Bir etnisitenin ulus olma şartı kendini özgür olarak yönetmek iken, "altın tepside sunmaları halinde bile almam!" diyen  sömürgeci söylemi de   görmezden gelmemektir!

Bizim narsistlere,  tabu haline getirilen şahıslara,  "Sizi ben yarattım, varlığınızı bana borçlusunuz!" diye ortaya çıkan zatlara değil, Kürt ulusunu  anlayıp dillendiren mütevazı insanlara ihtiyacımız var.

Ne fazla, ne eksik, bizi biz olarak anlayıp, yapay ya da yapmacık değil, kadim Kürt  milleti olarak varlığını bin yılların mücadelesine sığdırarak, kendini üreterek bugüne vardıran ve bugün mazlum bir millet olarak varlığını tüm zengin çeşitliliğiyle dünyanın gözüne koyarcasına sürdüren, biz Kürtlere vicdan ve bilgi  ile yaklaşmaya ihtiyacımız var!

İhtiyacımız, konjoktör olarak yakaladığımız şartları doğru okuyup, değerlendirmek, hamaset ve iç kavgaya değil, Kürt ulus pragmatizmine ulusal  birlik halinde  konumlanmaktır .

 

Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Nerina Azad'ın editöryal politikasını yansıtmayabilir.
2623 kişi tarafından görüldü.
Son Güncellenme:19:25:45

Ahmet Önal

Yazarın Önceki Yazıları

Rönesans Müziği, Kürt Dili Ve Kültürü! Buyrun Cevaba! Devlet'in Çağrısı Ve Öcalan'ın Cevabı Kürtlere Tepeden İtham! Düşünce Üretmek! Sürgün Halide Edip, Bedirxaniler Ve! Milliyetçilikte Tasnif ve Tahrif! ‘Xorasan Türkü’ ya da ‘Alevi Milleti’ Yalanı! Tarık Ziya Ekinci Abi! Kürt Modernizmi! Milliyetçiliği Parçalamak! 'Sömürge Bile Değil' Deyip, Soykırım Dememek! Antik Kentler Sadece Turizm Alanları Değildir! Türklük Etnisiteye Değil, Devşirmelere Dayanır! Entelektüel, Aydın ve Akademisyen! Kemalist CHP'nin Başarısı ve Kürt Oyları! Travma Kürtçe'me Dokunma Dilime Dil Uzatma! Tehales'in Felsefesi mi, Sokrates'in Mistisizmi mi Bilimsel? Türk Eğitim Sistemi ve Laz Bir Öğretmenin İbretlik İtirafı... Kendisi Olan ve Olmayan İnsan! 'Kültür!' Anadili/Esasdili Yasaklamak! Kürt Mahallesi/Köyü ve Dünya! Kültürel Bir Kamusal Alan, Bizi Doğru Düşündürür! Kenan Ülkesinde Hamas, İsrail ve Kürtler! 'Edebiyat Cumhuriyeti' Kürtlerin Kanon Eseri: Ahmedê Xanî ve Mem û Zîn 30 Ağustos 1922 Zafer mi? 'Halkların Dostluğu' ve Tezat! Modernlik, Modernleşme, Burjuva Sınıfı ve Siyaset! Milliyetçilik Ölüm Makinesi Topal Osman'a İadeyi İtibar!!! Soykırım! Dersime Giderken Bizans İmparatorluğu'nun Yıkılışı Seçim Verileri… Liman Von Sanders’in Anıları Ve Tarih Bilinci! Osmanlı İttihat ordusunda Bir Alman Mareşal, Liman Von Sanders! El Anfal ve 'Kürt Dostları!' Yerel Devlet Uygarlığa, ‘Büyük Devlet’ Harabeye Çevirdi! Devlet ile Çete! Kürtler; Karşıtı İki Aynıya değil, Kendi Ayrılığına Oy Kullansa Ne Olur? Feminen hareket cılız, eleştiri kadük, biat köklüdür! Siyaset, Hassasiyet ve Haysiyet! İmparator, ecdad mı, katil mi? Deprem, ‘Felaket’ ve ‘Kader’ Değildir! 'Benim Kürt kardeşim, ama 'Kürt yoktur' Türk tarihçisi ve Türk siyasetçisi... Tarihi Depremler, Çaresizler Ve Akıl! Sürgün Halide Edip, Bedirxaniler Ve! Samilerin İsrail kolu; Yahudiler ve Holokost! Sümer Ülkesinde Şaristanî ve İşgaller! Mezopotamya’da Sümerler ve Uygarlığı! Milliyetçilik! Kahraman Irk ve Irkçılık! Din, İnsan Ve Felsefi Düşünme! HTŞ, ÖSO Ve Diğerleri Kimin vatandaşı? Kürtçe bilmeksizin, Kürtleri incelemek! ULUS - HALK - SINIF NEDEN BAĞIMSIZLIK!? Rêya Heqîyê İnancı; Müslümanlık, Şialık, Bektaşilik, Nusayrilik Değildir! Devletsiz Ulusun, Egemen Sınıfı Olmaz! II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (VII) Türk Solu ve Aydınlarının Şovenizmi Fazladır, Kürd Solu ve Devrimcilerinin Milliyetçiliği Eksiktir! II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (VI) II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (V) II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (IV) II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (III) II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (II) II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa, - (I) Tunç-Ellî Operasyonu!" Güneşi Zapt Etmeyeceğiz! Ocak-Medrese Mi? Cemevi-Camii Mî? TALAT PAŞA ve CUMHURİYET Cunan'da Dîl Kırımı Ve Kültürel Yabancılaşma Enver'den Evren'e 12 Eylül... Eski, Kadim, Dil, Halk, Ulus, Modernite Ve Kürdler! Taner Akçam,'Ermeni Soykırımı’nın Kısa Tarihi' Kitabı Ve Kürtler! 'Müthiş' Hatalar Neden? Kürt Ağası ABD, Çelişkiler, İlişkiler ve Kürtler ! Küfürbaz Yüzsüzler ve Kürdler! Türkçesiz Osmanlıcadan, “Resmi Dil Türkçe”ye, Kültürel Türkçülükten, Türk Siyasal Irkçılığına-II- Anlaşılmayan Karışık Osmanlıcadan, ''Anlaşılmayan Bir Dil'' Kürtçeye Varmak! Uygarlık, Mitoloji ve Din! Din, Siyaset ve Bilim Doğu Akdeniz'de Devlet Konumlanmaları Kendime Soruları, Siz de Düşünüyor musunuz? Komik Olmayın Ulus; Siyasal Birliği ve Dili ile Vardır! Irkçılık; Hastalık Değil, İnsanlık Suçudur! Kültür ve Siyasette Irkçılık ve Kürt İşçilerinin Linç Edilmesi! Tuzu bile Bozan Lümpen ve Cahiller ile Aydınlar! Ayasofya’ya Kayyumu (1453) Ayasofya Kilisesi-camii, Müslüman ibadeti ve Cennet yalanı Öteki Olarak, Aidiyat,Hukuk ve Eşitliğe Tutunmak! Eğitimde; Hak-Haksızlık, Etik ve Suç Hak Yolunda Hakikat 'Alevilik' Mi, Rêya Heqiyê Mi?! 'Alevi' Şaşkınlığı Alfabe ve Îmla İttihat ve Terakki ile Devamında Çerkeslerden Bazı Şahsiyetler MUSTAFA KEMAL ve NUTUK İran İslam Despotizmi ve Mustafa Selimı'nin İdamı Mihtra Înancı ve Hîyerarşi Kadın ve Savaş Eleştiride; Pasif, Aşırı ve Zorlama Yorum Olmaz! 'Kızılbaşlık': Osmanlı İle Safevi Çekişmesinde Çıkan Bir Kavram Kürt Siyasetinde Aşılmayan Gelenek; “Kürt Aşiretlerinde ‘Alan Koruma” Kürtlerin Guernica’ları çok, Picasso’ları var mı? Daraldıkça Dersim’den Kopmak ve Kötülük Yapmak! Kürd Aşiretlerinde Alan Koruma Musa ve Kitabı Tevrat Yenilik ve Yenilenme! Alan Tutma Yetmez Davut Kurun ve Anıları... Geçmişten Geleceğe Tecrübe Sunuyor Savaşı ve Değişkenliği İzlemek Failin Suçunu, Mağdura Yığmak! Islam Şiddeti ya da 'Darül Harp'te, Mali Kaynaklar! İnsanlığın Acısını Beynin Açısı Çözer Rêya Heqîyê inancı Mîhtra inancıdır; Müslümanlık, Kızılbaşlık, Alevilik değildir Barış Günü Kutlamaları Şöyle Geçerken, Kürt Siyaset Tarihinde Tabu ve Maraziler.. Türk Milliyetçiliğini, Kürt Milliyetçiliği ile Mukayese Etmek! Savaş Yeni Gelişmelere Gebe, Doğumu Merak Ediyorum Yanlız Kemal Kılıçdaroğlu İçin Değil Tüm Linç Girişimleri Kınanmalı! Değişim ve Özgürlük Savunma: Düşünceler sorgulanmalı, ancak emniyet ve mahkemelerde değil! Rêya Heqîyê, Alevilik ve İslam! Değişim, Zaman, Din ve Astroloji Marksizim’de Ulusal Sorun Yoktur? Dêrsim’de Koçgiri 1919-1922 ve Sonrası!.. 1968-1978’de Birleşen-Ayrışan Sancılar, Türki(y)e Solu ve Kürt Milli Hareketi!.. Devşirmeler ve Devletsizler... Kendine Düşmek Yerine, Özgürlüğü ve Bağımsızlığı Düşünmek! İttihat ve Terakki Cemiyeti (İT-C) Haşdi Şabi ve Irak’ın 'Kerkük seferi' ne idi ne değildi? Kerkük’ün tarihine bir değinme Bağımsızlık Meşru Haktır, Olmadan Olmaz! Güney Kürdistan'da Bağımsızlık Referandumu ve Tercih! Egemenin Savaş-Barış ve Silahlanma-Silahsızlandırma Siyaseti 'Stratejik Derinlik', Mursi ile battı, Suriye ile çöktü Raqqa - Musul Operasyonu ve Sonrası III. Dünya Savaşı Uzun Sürecek 'Bağımsızlık Hedefi İle Kürdler Özgürleşecek!' 4 Mayıs 1937 Bakanlar Kurulu Kararı ve Dersim Tertelesi! Kürt Sorununun Ağırlığı ve Aciliyeti! Kontrollü Darbe III. Dünya Savaşı, Rakka ve Musul'a Dayandı, Abd - Rusya Anlaşarak Çözüme Gidiyor! Kürtler Ne Yapar? Kürt Bayrağı 16 Nisan Referandumu Irkçılık Çekişmesinde İnsani Kişilik, Aidiyet-Kimlik Bilinci ile Şekillenir Ulusal Birlik ve Kongre hakkında düşüncelerim İttihat Ve Terakkinin Devamı, Kuvva-i Milli Teşkilatı Sevdalısı; Nazım Hikmet Ran Memur Toplum Değil, Kendisi İçin Üreten Toplum Kazanır Yalanın Egemenliği, Doğrunun ‘Marjinal’liği! Türkçe Dışındaki Dillere Karşı, 140 Yıldır Uzun Sürece Yayılan Bir Savaş Sürdürülüyor! Ali Rıza Koşar: 38 yıldır içimde bir acı olarak kaldı Tekoşîna Dıjwar! 3. Dünya savaşında ABD–Rusya, Türk-İran konumlanması özgür Kürdistan'a kapı aralıyor Tehlikeli İnsan, Tehlikeli Aydın, Tehlikeli Yazı, Tehlikeli Düşün ve Tehlikeliler Deyip Yaktılar! Kobanê Kürdistan'da Özeldir! T.C Cumhurbaşkanı RTE Uçtu! Kadın, Kürt, Kürdistan ile Bastırılmış Kimlikler Diktatörleşen AKP ve Çözemiyeceği Kürt Sorunu Diaspora, Kanton ve Bağımsızlık ''Silahları Bırakın'' Diyorlar Şengal, Celawle, Kobani’ye DAİŞ/IŞİD Saldırıları ve Kürdistan’da Serhildan! Kürdleri Kürdistan’la Büyütmek yerine, Türkiye’yi Kürdlerle Büyütmek!!! Yahudilik; Hiristiyanlık Çözülmüştü, Sıra Siyasal İslamda! Kürt Romanı ile yüksek Kürt bilincine Kavramları Çarpıtarak, Kürdü Çarpmak! Kürdistan, Türkiye Ve İşid konuşlanması Kürt ulusal özgürlük mücadelesi ile HEP'e, tutsaklaşarak Türkiyelileşen HDP'ye İnkar, iskan, imha kurtuluşmu? Toprak İle Samimiyet(sizliğ)imiz! Kürt soykırımına karşı Kürdistan'ın bağımsızlık hayali
x