Komik Olmayın

Bir toplulukta herkes birbirine "heval" derse, o topluluk nötr cinsiyetli arkadaş olur. Oysa ki bu böyle değil. Her insanın cinsi kimliği vardır. Cinsler birbirine hitap ederken, dişiyse "Havala ......", erkekse "Hevalê...... Hevalo ......." diye hitap eder.

Ahmet Önal

16.08.2020, Paz | 10:51

Komik Olmayın
Makaleyi Paylaş

Kürdçede her isim eril ya da dişildir. Ancak bu varlığın eril ya da dişil olduğu bükümlerle ifade olunur. Türkçe düşünerek cümle kuranlar, erkeği dişi, dişiyi erkek yapabilir.

Bu bana "erkek gibi kadın", "kadın gibi erkek" dilini hatırlatır. Ben buna hem sinirlenir, hem gülünç olduğu kadar gülerim.

Nasıl mı?

Kadına, "Canê min" çağrılırsa kadın erkekmiş gibi hitap olunur.

Erkeğe, "Cana min" denirse, erkeğe kadınmış gibi hitap olunmuş olur.

Yani kadına, "Bey efendi" demek gibi bir şey..

Erkeğe de, "Hanım efendi" diye hitap etmeye benzer..

Bir de, kadınlara ismi ile çağırırken, misal; Berfin'e "Berfinê", "Berfê" demek yerine "Berfo", "Berfî" demek gibi. Asya'ya, "Asê", "Asyayê" "Asa me", demek yerine, "Aso", "Asî" demek gibi.

Bana, "Ahmedê me" yerine "Ahmeda me" denilirse, ben dişi olmuş olurum.

Kürdçe ergatif bir dildir. Bunu diğer ergatifsiz diler ile ya da eril-dişil olmayan dilerdeki Bükümsüz mantık Kürdçeye taşınırsa hoş olmayan, nahoş ve komik haller ortaya çıkabilir.

Bir toplulukta herkes birbirine "heval" derse, o topluluk nötr cinsiyetli arkadaş olur. Oysa ki bu böyle değil. Her insanın cinsi kimliği vardır. Cinsler birbirine hitap ederken, dişiyse "Havala ......", erkekse "Hevalê...... Hevalo ......." diye hitap eder.

Ayrıca, Kürdçe sentaks yani söz diziminde de böyledir.

Altayik dil gurubu ve bu arada Türkçe'de, cümle kuruluş kuralı Özne +Nesne+ Fiil olarak dizilir. Misal "Ben eve gidiyorum." gibi. Bu kuralın dışında olan söz dizimleri "devrik cümle" olarak tanımlanır ve istisnadır.

Aryani dillerde ve bu arada Kürdçede ise Özne+Fiil+ Nesne kuralı geçerlidir ve genel olarak bu tarzda oturmuştur. Misal; "Ez diçim/terim malê".cümle, "Ez malê diçim" biçiminde kullanılamaz . Çünkü dilin sentaks(söz dizim)na ve dil akışına uygun olmuyor. Bu kural dışında kullanılan söz dizimli cümleler, talih hatta son derece istisnadır.

Cümle kuruluşlarında, farklı dillerde kelimelerin alınması gayet normaldir. Bu kelimeler bir dilin, bir başka dilden aldığı borç gibidir. Kendi kelimesini öğrenir ya da yarattığı oranda, borç alınan kelime geri iade edilmiş olur ve kullanılmaz. Bu süreç ile dil kullanıldıkça kendi içindeki yabancılaşmayı ayıklar, arıtır, sadeleştirir. Misal; "Hayatta en hakiki mürşit ilimdir." Bu Türkçe bir cümledir. Çünkü sentaksı Türkçe kuralına uygundur. Oysa ki, bu cümlenin sonundaki "DIR" eki dışında, Türkçe bir tek kelime yoktur. Bu nedenle cümle Türkçe dili açısından bir komiklik arz etmiyor.

Kürdçe kullanırken de farklı dillerden kelimeler alınır ya da kelimeler türetilerek, Kürdçenin dil kurallarına yani söz dizim ve bükümlerine uyarlanarak kullanılabilinir. Bunda abes bir durum yoktur. Ancak, alınan kelime dilin sentaksına yani söz dizimine göre kullanılmadığı zaman gülünç ve yanlış anlaşılmalara sebebiyet verir, komik hatta yanlış anlaşılmalara sebebiyet vermiş olabilir.

Tabi sadece Kürd dilindeki büküm ve söz dizimi açısından değil, bu durum fonetiğin kullanılması ve dilin diğer gramer kuralları açısından da özenli olmayı gerektirir.

Bu yanlışlardan arınmak için eğitim şarttır. Okullarımızın olmadığı malumdur. Ancak bu hususu basit eğitimlerle de aşmak mümkündür. Her okur yazar olan insan, iki aylık bir zaman diliminde, her hafta iki saatini Kürdçe grameri öğrenmeye ayırarak, Kürdçe grameri bilen biri ya da bir öğretmen eşliğinde veya kendi başına bir gramer kitabını alarak ciddi bir çalışma ile bu eksikliğin üstesinden gelebilir. Şimdi Internet üzerinde destek alarak da bu sorunu çözecek imkanlar ile eğitimini alabilir. Bu oldukça kolay bir çalışmadır. Bunu yapamayan Kürd'ün bağışlanır bir tarafı olamaz. Bu ataleti aşamayacak Kürd kendi kimliğine, ulusal duruşuna karşı samimi olduğu inandırıcı olmaz ve değildir.

50 (elli) yıllık devrimci(!) geçmişi ile öğünen bazı Kürd ağabeylerin, dil kullanma, okuyup yazma konusunda daha bir ilkokul öğrencisi kadar bile ulusal diline aşina olmayanlara rastlandığında, kendisine "devrimciliğini yiyeyim" diyesi gelir insanın ve komik bir halde olduğu ortaya çıkıyor.

Bura da öğrenim aşamasında olan insanın yanlışlar yapabileceği, her yanlışını yakaladığında düzelterek yol alması mümkündür. Bunun gülünecek ya da komik bir tarafı yoktur. Ancak kendi eksikliğini gidermeyip hep komik halde yaşamı sürdürüp, gülünç haline gülenlere de sinirlenen ve kendisiyle yüzleşmeden devam eden insanlara da gülmek, alay etmek hiç de yanlış değildir. hakketmiştir.

Siz siz olun dikkat edin, ataletten çıkın ve komik duruma düşmeyin, komikliğinizle yaşamayın ve gülünç halde olmayın!

Tabi en gülünç yani komik olan şey ve hatta utanç verici şey ise, Kürd’ün ezen eğemen dili evine, ulusuna taşıması ve o dili keyfiyet içinde içselleştirerek kullanmasıdır.

Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Nerina Azad'ın editöryal politikasını yansıtmayabilir.
6599 kişi tarafından görüldü.
Son Güncellenme:14:20:23

Ahmet Önal

Yazarın Önceki Yazıları

Düşünce Üretmek! Sürgün Halide Edip, Bedirxaniler Ve! Milliyetçilikte Tasnif ve Tahrif! ‘Xorasan Türkü’ ya da ‘Alevi Milleti’ Yalanı! Tarık Ziya Ekinci Abi! Kürt Modernizmi! Milliyetçiliği Parçalamak! 'Sömürge Bile Değil' Deyip, Soykırım Dememek! Antik Kentler Sadece Turizm Alanları Değildir! Türklük Etnisiteye Değil, Devşirmelere Dayanır! Entelektüel, Aydın ve Akademisyen! Kemalist CHP'nin Başarısı ve Kürt Oyları! Travma Kürtçe'me Dokunma Dilime Dil Uzatma! Tehales'in Felsefesi mi, Sokrates'in Mistisizmi mi Bilimsel? Türk Eğitim Sistemi ve Laz Bir Öğretmenin İbretlik İtirafı... Kendisi Olan ve Olmayan İnsan! 'Kültür!' Anadili/Esasdili Yasaklamak! Kürt Mahallesi/Köyü ve Dünya! Kültürel Bir Kamusal Alan, Bizi Doğru Düşündürür! Kenan Ülkesinde Hamas, İsrail ve Kürtler! 'Edebiyat Cumhuriyeti' Kürtlerin Kanon Eseri: Ahmedê Xanî ve Mem û Zîn 30 Ağustos 1922 Zafer mi? 'Halkların Dostluğu' ve Tezat! Modernlik, Modernleşme, Burjuva Sınıfı ve Siyaset! Milliyetçilik Ölüm Makinesi Topal Osman'a İadeyi İtibar!!! Soykırım! Dersime Giderken Bizans İmparatorluğu'nun Yıkılışı Seçim Verileri… Liman Von Sanders’in Anıları Ve Tarih Bilinci! Osmanlı İttihat ordusunda Bir Alman Mareşal, Liman Von Sanders! El Anfal ve 'Kürt Dostları!' Yerel Devlet Uygarlığa, ‘Büyük Devlet’ Harabeye Çevirdi! Devlet ile Çete! Kürtler; Karşıtı İki Aynıya değil, Kendi Ayrılığına Oy Kullansa Ne Olur? Feminen hareket cılız, eleştiri kadük, biat köklüdür! Siyaset, Hassasiyet ve Haysiyet! İmparator, ecdad mı, katil mi? Deprem, ‘Felaket’ ve ‘Kader’ Değildir! 'Benim Kürt kardeşim, ama 'Kürt yoktur' Türk tarihçisi ve Türk siyasetçisi... Tarihi Depremler, Çaresizler Ve Akıl! Sürgün Halide Edip, Bedirxaniler Ve! Samilerin İsrail kolu; Yahudiler ve Holokost! Sümer Ülkesinde Şaristanî ve İşgaller! Mezopotamya’da Sümerler ve Uygarlığı! Milliyetçilik! Kahraman Irk ve Irkçılık! Din, İnsan Ve Felsefi Düşünme! HTŞ, ÖSO Ve Diğerleri Kimin vatandaşı? Kürtçe bilmeksizin, Kürtleri incelemek! ULUS - HALK - SINIF NEDEN BAĞIMSIZLIK!? Rêya Heqîyê İnancı; Müslümanlık, Şialık, Bektaşilik, Nusayrilik Değildir! Devletsiz Ulusun, Egemen Sınıfı Olmaz! II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (VII) Türk Solu ve Aydınlarının Şovenizmi Fazladır, Kürd Solu ve Devrimcilerinin Milliyetçiliği Eksiktir! II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (VI) II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (V) II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (IV) II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (III) II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa- (II) II. Abdulhamid’i Kemale Taşıyan Talat Paşa, - (I) Tunç-Ellî Operasyonu!" Güneşi Zapt Etmeyeceğiz! Ocak-Medrese Mi? Cemevi-Camii Mî? TALAT PAŞA ve CUMHURİYET Cunan'da Dîl Kırımı Ve Kültürel Yabancılaşma Enver'den Evren'e 12 Eylül... Eski, Kadim, Dil, Halk, Ulus, Modernite Ve Kürdler! Taner Akçam,'Ermeni Soykırımı’nın Kısa Tarihi' Kitabı Ve Kürtler! 'Müthiş' Hatalar Neden? Kürt Ağası ABD, Çelişkiler, İlişkiler ve Kürtler ! Küfürbaz Yüzsüzler ve Kürdler! Türkçesiz Osmanlıcadan, “Resmi Dil Türkçe”ye, Kültürel Türkçülükten, Türk Siyasal Irkçılığına-II- Anlaşılmayan Karışık Osmanlıcadan, ''Anlaşılmayan Bir Dil'' Kürtçeye Varmak! Uygarlık, Mitoloji ve Din! Din, Siyaset ve Bilim Doğu Akdeniz'de Devlet Konumlanmaları Kendime Soruları, Siz de Düşünüyor musunuz? Ulus; Siyasal Birliği ve Dili ile Vardır! Irkçılık; Hastalık Değil, İnsanlık Suçudur! Kültür ve Siyasette Irkçılık ve Kürt İşçilerinin Linç Edilmesi! Tuzu bile Bozan Lümpen ve Cahiller ile Aydınlar! Ayasofya’ya Kayyumu (1453) Ayasofya Kilisesi-camii, Müslüman ibadeti ve Cennet yalanı Öteki Olarak, Aidiyat,Hukuk ve Eşitliğe Tutunmak! Eğitimde; Hak-Haksızlık, Etik ve Suç Hak Yolunda Hakikat 'Alevilik' Mi, Rêya Heqiyê Mi?! 'Alevi' Şaşkınlığı Alfabe ve Îmla İttihat ve Terakki ile Devamında Çerkeslerden Bazı Şahsiyetler MUSTAFA KEMAL ve NUTUK İran İslam Despotizmi ve Mustafa Selimı'nin İdamı Mihtra Înancı ve Hîyerarşi Kadın ve Savaş Eleştiride; Pasif, Aşırı ve Zorlama Yorum Olmaz! 'Kızılbaşlık': Osmanlı İle Safevi Çekişmesinde Çıkan Bir Kavram Kürt Siyasetinde Aşılmayan Gelenek; “Kürt Aşiretlerinde ‘Alan Koruma” Kürtlerin Guernica’ları çok, Picasso’ları var mı? Daraldıkça Dersim’den Kopmak ve Kötülük Yapmak! Kürd Aşiretlerinde Alan Koruma Musa ve Kitabı Tevrat Yenilik ve Yenilenme! Alan Tutma Yetmez Davut Kurun ve Anıları... Geçmişten Geleceğe Tecrübe Sunuyor Savaşı ve Değişkenliği İzlemek Failin Suçunu, Mağdura Yığmak! Islam Şiddeti ya da 'Darül Harp'te, Mali Kaynaklar! İnsanlığın Acısını Beynin Açısı Çözer Rêya Heqîyê inancı Mîhtra inancıdır; Müslümanlık, Kızılbaşlık, Alevilik değildir Barış Günü Kutlamaları Şöyle Geçerken, Kürt Siyaset Tarihinde Tabu ve Maraziler.. Türk Milliyetçiliğini, Kürt Milliyetçiliği ile Mukayese Etmek! Savaş Yeni Gelişmelere Gebe, Doğumu Merak Ediyorum Yanlız Kemal Kılıçdaroğlu İçin Değil Tüm Linç Girişimleri Kınanmalı! Değişim ve Özgürlük Savunma: Düşünceler sorgulanmalı, ancak emniyet ve mahkemelerde değil! Rêya Heqîyê, Alevilik ve İslam! Değişim, Zaman, Din ve Astroloji Marksizim’de Ulusal Sorun Yoktur? Dêrsim’de Koçgiri 1919-1922 ve Sonrası!.. 1968-1978’de Birleşen-Ayrışan Sancılar, Türki(y)e Solu ve Kürt Milli Hareketi!.. Devşirmeler ve Devletsizler... Kendine Düşmek Yerine, Özgürlüğü ve Bağımsızlığı Düşünmek! İttihat ve Terakki Cemiyeti (İT-C) Haşdi Şabi ve Irak’ın 'Kerkük seferi' ne idi ne değildi? Kerkük’ün tarihine bir değinme Bağımsızlık Meşru Haktır, Olmadan Olmaz! Güney Kürdistan'da Bağımsızlık Referandumu ve Tercih! Egemenin Savaş-Barış ve Silahlanma-Silahsızlandırma Siyaseti 'Stratejik Derinlik', Mursi ile battı, Suriye ile çöktü Raqqa - Musul Operasyonu ve Sonrası III. Dünya Savaşı Uzun Sürecek 'Bağımsızlık Hedefi İle Kürdler Özgürleşecek!' 4 Mayıs 1937 Bakanlar Kurulu Kararı ve Dersim Tertelesi! Kürt Sorununun Ağırlığı ve Aciliyeti! Kontrollü Darbe III. Dünya Savaşı, Rakka ve Musul'a Dayandı, Abd - Rusya Anlaşarak Çözüme Gidiyor! Kürtler Ne Yapar? Kürt Bayrağı 16 Nisan Referandumu Irkçılık Çekişmesinde İnsani Kişilik, Aidiyet-Kimlik Bilinci ile Şekillenir Ulusal Birlik ve Kongre hakkında düşüncelerim İttihat Ve Terakkinin Devamı, Kuvva-i Milli Teşkilatı Sevdalısı; Nazım Hikmet Ran Memur Toplum Değil, Kendisi İçin Üreten Toplum Kazanır Yalanın Egemenliği, Doğrunun ‘Marjinal’liği! Türkçe Dışındaki Dillere Karşı, 140 Yıldır Uzun Sürece Yayılan Bir Savaş Sürdürülüyor! Ali Rıza Koşar: 38 yıldır içimde bir acı olarak kaldı Tekoşîna Dıjwar! 3. Dünya savaşında ABD–Rusya, Türk-İran konumlanması özgür Kürdistan'a kapı aralıyor Tehlikeli İnsan, Tehlikeli Aydın, Tehlikeli Yazı, Tehlikeli Düşün ve Tehlikeliler Deyip Yaktılar! Kobanê Kürdistan'da Özeldir! T.C Cumhurbaşkanı RTE Uçtu! Kadın, Kürt, Kürdistan ile Bastırılmış Kimlikler Diktatörleşen AKP ve Çözemiyeceği Kürt Sorunu Diaspora, Kanton ve Bağımsızlık ''Silahları Bırakın'' Diyorlar Şengal, Celawle, Kobani’ye DAİŞ/IŞİD Saldırıları ve Kürdistan’da Serhildan! Kürdleri Kürdistan’la Büyütmek yerine, Türkiye’yi Kürdlerle Büyütmek!!! Yahudilik; Hiristiyanlık Çözülmüştü, Sıra Siyasal İslamda! Kürt Romanı ile yüksek Kürt bilincine Kavramları Çarpıtarak, Kürdü Çarpmak! Kürdistan, Türkiye Ve İşid konuşlanması Kürt ulusal özgürlük mücadelesi ile HEP'e, tutsaklaşarak Türkiyelileşen HDP'ye İnkar, iskan, imha kurtuluşmu? Toprak İle Samimiyet(sizliğ)imiz! Kürt soykırımına karşı Kürdistan'ın bağımsızlık hayali
x