‘Kürtlerin Kürt Olmama Hakkı’ II

Gelecek Kürd nesillerinin, bu ilişkileri gündeme getireceği, eleştireceği, kınayacağı çok açıktır. Bu ağır koşullara rağmen, bir Kürd’ün, ‘Kürd kimliğini savunmak beni çok yoruyor, en iyisi Türk olduğumu haykırayım, bu ilişkinin gereklerini yapayım…’ diyebilir mi?

İsmail Beşikci

06.07.2020, Pts | 08:14

‘Kürtlerin Kürt Olmama Hakkı’ II
Makaleyi Paylaş

Bugün, Kürdlerden bazıları, atalarını eleştirmeye başladılar. Özellikle Kürd aşiret reisleri, şeyhler, geniş toprak sahipleri yoğun bir şekilde eleştiriliyor: Hep birbirinizle mücadele ettiniz. Birbirinizi öldürdünüz. Birbiriniz daha çok öldürmeyi şan-şeref saydınız. Fakat, Kürdlere düşman olan esas güçler karşısında. Kürdleri, Kürdistan’ı korumak için hiçbir şey yapmadınız.

Bütün ulusların kendi geleceklerini belirlemeye çalıştığı 1920’lerde bile kan davaları adı altında birbirinizi yok etmeye, güçten düşürmeye çalıştınız. Hatta, esas Kürd karşıtı, Kürdistan karşıtı bir devletle iş birliği yaparak, size karşıt bir aşirete yok etmeye çalıştınız. Fakat dünyada ne olup bittiğini anlamak hiç umurunuzda olmadı. Kürdlerle, Kürdistan’la ilgili temel meselelerde hiçbir şey yapmadan göçüp gittiniz. Sorunların bütün yükünü biz çocuklarınıza bıraktınız.

Bugün, bu sorunların bütün yükü bizim kucağımızda. Zamanında, temel meseleler konusunda, ciddi girişimler yapılmadığı için, sorunlar daha ağırlaşmış bir şekilde bizim kucağımıza yığıldı… Bugün bu temel meselelerin çözümü konusunda, çok daha yoğun, yaygın, fedakâr ve vefakâr bir mücadeleler yürütmek gerekiyor.

Bu eleştirilerde tarih bilinci vardır. Bu eleştirilerde, Kürdlerin, Kürdistan’ın, Yakındoğu’da ve Ortadoğu’da, Türkler, Araplar ve Farslar karşısındaki olumsuz konumlarının bilincine varma vardır. Bu eleştirilerde, Kürdleri, dünya uluslar ailesinin bir üyesi yapma, dünya uluslar ailesinin eşit bir üyesi yapma bilinci vardır. Bu eleştirilerde, Kürd, Kürdistan sorunlarının ekmek sorunu değil, özgürlük sorunu olduğunu, onur sorunu olduğunu kavramanın bilinci vardır.

Gelecekteki Kürd nesillerin de bugünkü nesilleri, atalarını eleştirecekleri açıktır. 16 Ekim 2017 bu, Kürdler için, Kürdistan için çok önemli bir tarihtir. Bu, 25 Eylül 2017 Bağımsızlık Referandumu ‘nün olumlu sonuçlarını çürütme girişimidir. 25 Eylül Bağımsızlık Referandumu, elbette Kürdler için bir tapudur. Bu tapu Kürdler için her zaman geçerlidir. Ama 16 Ekim 2017 sabahı, bunun büyük bir sekteye uğratıldığı besbellidir. Bu çok olumsuz tutumun, bir ihanetin, sadece bir siyasetin eseri olmadığı, birçok Kürd siyasetinin ortaklaşa pişirip kotardığı bir durum olduğu da biliniyor.

Gelecek Kürd nesillerinin, bu ilişkileri gündeme getireceği, eleştireceği, kınayacağı çok açıktır. Bu ağır koşullara rağmen, bir Kürd’ün, ‘Kürd kimliğini savunmak beni çok yoruyor, en iyisi Türk olduğumu haykırayım, bu ilişkinin gereklerini yapayım…’ diyebilir mi? Vicdan sahibi bir Kürd bunu diyebilir mi? Bu koşullarda bunu söylemek kolay değildir. Gelecekteki Kürd nesillerinin bu ilişkileri eleştirecekleri, atalarını kınayacaklarına da dikkat çekmek gerekir.

Bugün, Türkiye’nin, PKK bahane edilerek, gerçekleştirdiği fütursuz operasyonlar, esas gücünü, Kürdlerin, Kürdi, Kürdistani amaçlar doğrultusunda birleşememiş olmalarından almaktadır.

***

Ataların eleştirisi söz konusu olduğu zaman, Şeyh Mahmut Berzenci’ye ve dönemin ileri gelen Kürd ailelerine kadar uzanmak önemli olmalıdır. Mekke Şerifi Hüseyin’in bile, Osmanlı’dan kurtulmak için İngilizlerle işbirliği yaptığı bir dönemde, Şeyh Mahmud Berzenci, İslam’ı kurtarmak için, Halife’yi ve saltanatı kurtarmak ve korumak için İngilizlerle yoğun bir savaşa tutuşmuştur. Mustafa Kemal, kendisi İngilizlerle el altından anlaşmalar yaptığı halde, Şeyh Mahmud’un İngilizlerle savaşını desteklemiş teşvik etmiştir. Şeyh Mahmud’a silah yardımı da yapmıştır. 1920’lerde, başta Araplar olmak üzere bütün uluslar kendi geleceklerini belirleme sürecindeyken Kürdlerin önünü kesen belli başlı süreç kanımca budur.

***

Günümüze gelelim: Ağustos 2014 ve sonrası… Kürdlerin İŞİDle yoğun bir savaşa girdiği dönem. Böyle bir dönemde bile, Kürdler, Süleymaniye’de, Halepçe’de, ‘maaş, maaş’ diye yürüyorlardı, eylem yapıyorlardı. Duhok ’ta da bu yönde kıpırdamalar olmuştu.

Bugünlerde, Kürdistan’ın güneyindeki Türk operasyonlarının, Kürdlerin özgürlüğünü, Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin statüsünü tehdit ettiği açıktır. PKK/KCK’nin, bu operasyonlara, bilinçli bir şekilde zemin hazırladığı da biliniyor. Bütün bunlara rağmen Kürdler, bu operasyonlar sürecini neden protesto edemiyor, yürüyüşler, gösteriler yapamıyor? Süleymaniye, Halepçe, Hewler, Duhok gibi alanlarda, bu konuda bir kıpırdama olmaması şaşırtıcı değil mi? ‘Maaş maaş’ diye gösteri yapanlar, Kürdistan’ın özgürlüğü konusunda neden bu kadar duyarsız? Türkiye’nin bu operasyonları artınca, Kürdistan Yurtseverler Birliği yöneticileri, ‘Türkiye’ye iyi bir cevap verilmelidir’ şeklinde bir açıklama yaptı. Süleymaniye’de, Hewler ’de yapılacak protesto gösterilerinden, yürüyüşlerinden başka daha iyi bir cevap ne olabilir?

***

Burada, ‘demokrat olmak ’la ilgili bir konuya değinmek istiyorum. Başka ülkelerde, başka devletlerde gelişen anti-demokratik olayları eleştirmek, örneğin George Floyd olayından dolayı ABD’yi eleştirmek, Filistinli Araplar konusunda İsrail’i eleştirmek… Başka ülkelerde gelişen anti demokratik olaylar, baskılar zulümler karşısında demokrat kesilmek… Bu, demokrat olmanı kriteri değildir. Demokrat olmanın kriteri, kendi ülkende gelişen baskılara zulümler karşısında, kendi devletinin eleştirmektir. Başka halklara karşı yürüttüğü baskılar zulümler konusunda kendi devletini eleştirmektir. Ali Fikri Işık’ın, ‘Türkler, Kürtler İçin neden yürümüyor?’ yazısı bu bakımdan çok önemlidir.

Bu çerçevede, her gün, Filistinli Araplar için yürüyen, eylem yapan Müslüman Kürdlere de söylenmesi gereken sözler vardır: Kürdler için durmadan ‘et-tırnak gibiyiz’ diyen, ama, Kürdlere, baskıyı zulmü hiç eksik etmeyen devlete karşı bir sözünüz yok mu?

***

George Floyd’un katledilmesi, Amerikan toplum yapısında, kültürel ve siyasal ilişkilerde çok büyük değişikliklerin yaşanmasını sağlamıştır. Ahlaki ve siyasal değerlerde büyük sarsıntılar yaşanmaktadır. Amerikan toplumunun demokratikleşmesi gerçekleşmektedir. Demokrat olma bütün boyutlarıyla kendin göstermektedir. ABD halkı kendi devletini eleştirme konusunda yoğun bir çaba içindedir. Bu konuda çok etkili bir bilinç gelişmektedir

***

‘Siyahlar, beyazlarla eşit olabilir. Ancak artık Siyah olamazlar’

İbrahim Halil Baran’ın, 21 Haziran 2020’de, kürdistan24’de yayımlanan yazısının başlığı böyle.

Kişi olarak, Malcolm X (1925-1965) ile Martin Luther King’in (1929-1968) aynı amaçlar için mücadele ettiklerini düşünürdüm. Çok farklı amaçlar için mücadele ettiklerini bu yazıdan öğrendim. Her ikisinin de bir suikast sonucu öldürüldüğü yakından biliniyor.

Martin Luther King, Amerikan siyasal sistemine katılmak, beyazlarla eşit muamele görmek için mücadele etmektedir. Malcolm X ise, siyahların, ABD’de ayrı bir ülke kurması için veya Afrika’ya dönmesi için mücadele etmektedir. Malcom X (Malcolm Little)’in mücadelesi bir yerde, Peygamber Musa’nın mücadelesine benzetilmektedir. Peygamber Musa, Yahudilerin Mısır’da kalması ve şartların düzeltilmesi için mücadele etmemiştir. Yahudileri Mısır’dan çıkarmış ve Kenan diyarında, Yahudiler için ayrı bir yurt kurmaya çalışmıştır.

Malcolm X, Martin Luther King’in durumunu, Tom Amca’ya benzetmektedir. Tom Amca’nın Kulübesi, 1852 yılında, Harriet Beecher Stove (1811-1896) tarafından yazılmış bir romandır. Bu, kölelik sistemini yoğun bir şekilde eleştiren bir romandır. Ama, sonuçta, siyahileri Amerikan sistemine dahil etmeye çalışmaktadır. Tom Amca, köpekler gibi, ayrı bir kulübede yaşamasına rağmen, beyazların evine ‘evimiz’ demektedir. ABD’ye ‘devletimiz’ demektedir. Malcolm X bu çerçevede, hem Tom Amca’yı, hem de Tom Amca gibi davrandığını söylediği Martin Luther King’i eleştirmektedir.

Malcolm X, süreci, Afroamerikan şeklinde, yeni bir kavramla açıklamaya çalışmaktadır. Bu konuda, beyazların kullandığı kavramları kullanmamaya özen göstermektedir.

Malcolm X’in İslam’a yönelmesi, siyahileri ABD siyasal sistemimin dışını çıkarma anlayışıyla ilgilidir. Bu konuda İrlanda’yı örnek göstermektedir. Katolik olan Güney İrlandalılar, Protestan olan İngilizlerden bağımsızlığını aldığı halde, Protestan olan Kuzey İrlandalılar, İngiliz egemenliğinde kalmaya devam etmişlerdir.

Malcolm X, Martin Luther King’i, esas olarak şu şekilde eleştirmektedir: “Martin Luther King ünlü söylevinde “Bir gün, dört çocuğumun da derilerinin rengi ile değil de kişilikleri ile yargılanacağı bir ülkede yaşayacaklarına dair bir hayalim var” der. Malcolm ise “Kimsin sen?” diye başladığı konuşmasında siyahilere “Bilmiyorsun! Bana “zenci” deme! Bu o değil. Beyaz adam sana sen zencisin demeden evvel kimdin? Ve neredeydin? Ve neye sahiptin? Neyin vardı? Hangi dili konuşuyordun önceden? Senin adın neydi? Smith ya da Jhones, Burch veya Powel olamaz. İsmin değildi bunlar. Hangi dili konuşuyordun? Seni bu kadar cahil tutabilmek için sana neler yaptılar?” diye sorar.

Bu çerçevede, İbrahim Halil Baran, Türkiye’deki Kürd-Türk ilişkilerini değerlendirmeye çalışır. Şöyle der:

“Amerika’daki siyahların yaşadıkları bize bugün Kürdistan’ın kuzeyinin kaderine dair de bir şeyler söyler. Kürtlerin sorununa dair kendimize şunu sormalıyız: Bizim sorunumuz Türkiye’deki sivil haklar, demokratikleşme veya Türklerle eşitlenmeyle mi ilgilidir yoksa müstakil bir devletimizin olmayışıyla mı?”

Bütün bu ilişkiler ağında, ABD’de siyahlara karşı ırkçı politikalarla, Türkiye’de, Kürdlere karşı yürütülen ırkçı politikaların karşılaştırılması da önemli olmalıdır. İsmail Beşikçi’nin, Irkçılık Üzerine (15 haziran 2020), başlıklı yazısına bakılabilir.

Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Nerina Azad'ın editöryal politikasını yansıtmayabilir.

6905 kişi tarafından görüldü.
Son Güncellenme:23:28:30

İsmail Beşikci

Yazarın Önceki Yazıları

Son Gelişmeler Üzerine Türkiye’de Üniversite İbrahim Kaypakkaya Anması Değinmeler 3 Kürdistan'a Sor Malazgirt ve Kürtler Kurdiana Düğümü Kemalizm ve Kürd Ulusal Sorunu IV Köklere Yolculuk Toprak Temelli Milliyetçilik Kürdlerin Geleceği Konusunda Birkaç Söz Antik Kürdistan Din Ve Bilim Karakoçan (Dep) ve Yayladere (Holhol) İle İlgili İki Kitap Uludere (x) Newroz 2024 Akre Üç Kitap Hazro Beyleri Simurglar Mehmet Bayrak’ın Kürt Kimliği Mücadelesi Şeyh Said Direnişi İle İlgili İki Kitap Diyarbakır Kitap Fuarı 2023 Ermeni ve Rum Mallarının Türkleştirilmesi Ehmedê Xanî’nin Hatırası Üzerine Abdurrahman Önen-Erdnîgarîya Kurdistanê Kürtler ve Güller Cilt 3 ‘49’lar’, ‘55’ler’, ‘23’ler’ … 'Yaşamın Kıyısında' Behdinan, Barzan, Milli Lider Suyu Arayan Halklar Aşiretten Ulusallığa Doğru Kürtler(II) Suyu Arayan Halklar Aşiretten Ulusallığa Doğru Kürtler Yüzüncü Yılında Lozan Antlaşması Son Kız ‘Deniz’in Ütopyası’ Üzerine Rudaw TV Stockholm Kürd Sürgün Müzesi Üzerine Düşünceler Lozan Konferansı, Kürdler ve Kürdistan II Lozan Konferansı, Kürdler ve Kürdistan Diaspora Kürdleri Mele Mıstefa Barzani Ulusal Müzesi Rovîyê Xasûk Barzani ve Kürt Ulusal Özgürlük Hareketi III Kendi Kendini Yönetme Hakkı ‘Ayrılıkçı Yazılar’ Peywend Yayınları Duhok Üniversitesi’nin 30. Yılı Ahamenişlerden İran İslam Cumhuriyeti’ne II Kürtçülük Ahamenişlerden İran İslam Cumhuriyeti’ne Kürd Aydınları II Bedirhan Epözdemir’in Anıları Seyidlik-Şeriflik Kürdizade Ahmed Ramiz Medreseler-Üniversiteler Medya Kitabevi Birleşmiş Milletler ve Kürdler Mülteci Yaşamlar Öncü Bir Kürt Aydını 59 Yıl Sonra Şemdinli Kemalizm Ve Kürd Ulusal Sorunu III Ortadoğu Bir Ailenin Son 200 Yıllık Tarihi Tarih Okumaları, Kürdlerin Hikayesi Hewler’de, Soran’da ve Cambridge Koleji’nde Konferans Theodor Herzl Bize Ne Anlatıyor? Aforizmalar Son Yolcu Irkçılık Hakkında … Aydınlar Hakkında… Latife Fegan’ın Anıları Adil Yargılama/Yargılanma Mümkün mü? Kürd Aydınları İlim-Bilim Kürdçe Derslerinin Önemi Yaş 83…* Mezopotamya Uygarlığında Hakkari Kemalizm Ve Kürd Ulusal Sorunu - II Bediüzzaman’ın Hançeri Doğu-Güneydoğu Dernekleri Platformu* Destar Kitap-Kafe Kürdistan’ın Güney'ine Seyahat Kürd Tarihinin Yazılı Ana Kaynakları Bingöl-Van Gezi İzlenimleri Göbekli Tepe Hakkında… Güvenlik Munzur Çem’in Anıları Derve Cendere II Saatin İçindeki Sır Mehmet Öncü Kitapları Zarema, Yahudi Devleti Juli’nin Sesi ‘Ateşte Doğanlar’ Kadri Hoca… Kürt Hâkim Alevilik Üzerine II ‘Aleviler ve Sosyalistler’ Kitabı Üzerine Uygur Türkleri Başkanlık Seçimleri, ABD Üniversite Raporu OFra Bengio’nun Kürd Liderlere Eleştirisi Dr. Said Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde Maaş Sorunu… Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde PKK-Haşdi Şabi İşbirliği Ama Onlar Kardeştiler… Mustafa Suphi ‘Kürdistan Ortadoğu’nun Polonya’sıdır’ İSkan Tolun II Kürt Dil Hareketi (Harekata Zımanê Kurdî) II ‘Doğumun Ölümü’ Kürt Dil Hareketi (Hereketa Zimanê Kurdî) Kürdistan Bayrağı’nın ve KDP Binasının Yakılması Üzerine… Ermeniler, Kürdler, Azeriler Devrimci Doğu Kültür Ocakları Eylül 2020 Kürdler-Kürdistan Bir AİHM Başkanı Halepçe arşivlerinin yakılması ve KDP’ye saldırı Devran İskan Tolun Woodrow Wilson Harf Devrimi’nin Kürdler İçin Anlamı Mehmet Elbistan Kürtler, Şehir Şehirlileşme ‘Kürt Çalışmaları…’ Zini Gediği Katliamı Kürd Tarihini Kürdlerin Yazması… ’Kürtlerin Kürt Olmama Hakkı’ Değinmeler-2 Irkçılık Üzerine Seyid Ahmed Cebari Şengal, Afrin Mustafa Selîmî Kemalizm ve Kürd Ulusal Sorunu Orhan Kotan’ın Şiiri Leylan - II Kürt Meselesiyle İlgili Bir Projen Var mı? Leylan Xwebûn Orta Karadeniz’de Etnisite İlişkileri Alevilik Üzerine… Güvenli Bölge Duvarımızı Yapamadık… Doktor Said Alevilik ve Tarihi Bitlis ve Ahalisi 1916 Kürd Tehciri Bir Diplomatın Anıları Xızır Nasıl Ali Oldu? Kürd Tarihi Üzerine Gözlemler Adıyla Çağırmak Kürdistan’ın Güneyinde Soykırım Kürdlerin Tarihi Milliyetçilik Üzerine Hong Kong, Kürdistan ‘Kürtlerle Türkler’ Ortadoğu’da Devletlerin Kurulması Abdurrahman Qassemlu’nun Katledilmesinin 30. Yıldönümü Üniversitenin Bilim Anlayışında Temel Sorunlar Cumhuriyet, 19 Mayıs 2019 'Özgürlük İçin Sanat' Helsinki’de Sosyal Forum Teknoloji, Bilim, Eğitim Milletler Cemiyeti Döneminde Kürdler/Kürdistan Hewler - Duhok - Zaho Bir Tartışma Üzerine… Dönemin Romanları Eleştirilerin İzinde Rêya Heqîyê (Alevilik) ABD Ziyareti - IV ABD Ziyareti - III ABD Ziyareti - II ABD Ziyareti - I Berlin’de Dersim 37-38 Paneli Başur’da Siyaset Duhok-Hewlêr Gezisi Kürdçe Yasaklarının İşlevi ‘Aleviliğin Doğuşu’ II ‘Kimliksiz Çığlıklar’ Türkiye’de Adalet Arayışları 'Aleviliğin Doğuşu' Kürdlere Soykırım… Moskova’da Kürd Konferansı Cevat Geray’a Sevgi… Bilim Ahlakı Mahallenin Arkadaşları Selahattin Demirtaş’ın Şarkısı Canip Yıldırım Kütüphanesi Devşirmeler ve Devletsizler Dağ Kavmi - II Adaylar… Dağ Kavmi -I Geleceğini Belirleme Hakkı ve Kürdler Farhad Daftary, Şiilik Alevilik Şiizm ‘Türklük Sözleşmesi’ Timure Halil Hakkında … Düşmanlarını Sevindiren Bir Halk… Celal Talabani... Kürdler Zoru Başardı… Bağımsızlık... Güvenlik... Domino Etkisi Referandum-Bağımsızlık Tartışmaları Danimarka Seyahati Sekesûr’da Kürd-Alevi Soykırımı İnsanlık Araştırmaları Merkezi Fahriye Adsay’ın Eleştirileri Üzerine… Bir Kürd... İki Kürd... Üç Kürd Yezda... Ermeniler, Kürdler… Yeni Bir KDP Kurma Çalışmaları Hasta Adam Avustralya Gezisi Hayatımdan Kesitler Birey Toplum İlişkileri Peşmergelik Yüce Bir Değerdir Kaderine Küsmek Kürd Halkının, Kürdistan’ın Başı Sağolsun… Kürdistan’ın Hayırlı Evladı Doktor Said Suriyeli Mülteciler Parlamento Milli Düşünce Sempozyumu Desmond Fernandes Kürtlerin Bulunduğu Ülkeler Bölünemez!... Kürtler Ne İstiyor? Eşkiya 28 Devlet Bağımsız Kürdistan’ı Tanımayacak... Devlet, İslam, Kürdler ve Darbe Pencinarîler II Pencinarîler I Azim... 'Afrika Edebiyatı' Üzerine… Yaresan (Ehl-i Hak) Rêya Heqîyê, Ezdan Zağros’un Ötesine… Süleymaniye Merkez Güvenlik Karargahı 'Peçar Tenkil Harekatı/1927' Üzerine Birkaç Söz İttifaklar Mahmut Yeşil’e Sevgi… Tunceli Kanunu, Getirdiği Esaslar ve Devletin Asimilasyon Planları Yakındoğu’nun İmhası ve Pontus Sorunu Keşiş’in Torunları Dersimli Ermeniler Anlıyorum Ama Konuşamıyorum 1128 Akademisyen Yaşar Kaya Alevilik... Elveda Güzel Vatanım Alevilerin Kitabı Uluslararası Barışı Kurma Çabaları, Kürdler/Kürdistan III Uluslararası Barışı Kurma Çabaları, Kürdler/Kürdistan II Uluslararası Barışı Kurma Çabaları, Kürdler/Kürdistan (I) Komkurd-An Nelson Mandela - Aziz Sancar Barış, Yüzleşme, Müzakere İBV Hewler Temsilciliği 558. Oturma Şengal’i Ziyaret Şengal TBMM Kürdlerde/Kürdistan’da Ana Sorun Özyönetim Üzerine... Norveç Seyahati Alaine Tuoraine’e Eleştiri Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde Yönetim Zaafları Güneşin Krallığı Keyakisar Barzani bir dönem daha görevde kalmalıdır Temel şart Kürdistan Ordusu! Girê Spî'nin Kurtarılması... Üniversitenin Ana Sorunu Mardin: Hüzünlü Kent Alevilik-Müslümanlık Osmanlılar ve Acemler Arasında Kürdler İslam’ın barış, huzur, adalet ve eşitlik anlayışı Kerbela’da son buldu Kürd Kültürü Neden Yağmalanıyor? Kürd Êzidîlerin Azizesi 'Begê' İki Olay Üzerine Düşünceler Barış ve Çözüm Süreci - III Eleştiriler Ev Jin û Mêrê bi Maskê Barış ve Çözüm Süreci - II Murat Bozlak’a sevgiler... Barış ve Çözüm Süreci… Rejim, İslamileşme, Kürdler/Kürdistan Alman Şarkiyatçı Dr. Friç Soykırımlar ve Devletsiz Halklar IŞİD’in Zuhuru Şeyh Ahmet, IŞİD Saldırıları ve Osman Baliç'in Katili Ulusların Kendi Geleceklerini Tayin Hakkı ve Kürdler/Kürdistan Bitlis Anıları, 1960’lı Yıllarda Bitlis’de Yaşam Uluslararası Bitlis Sempozyumu Barzaniler Değinmeler İfade Özgürlüğü ve ABD Türk Siyasal Kültürü Üzerine… Birleşik Krallık, Fransa, Kürdler/Kürdistan Anti-Kürd Uluslar arası Nizam Kürd/Kürdistan incelemelerinde temel soru... Ulus İnşa Sürecinde Dilin Rolü Mustafa Barzani'yi sevgiyle anıyoruz Düşün Hayatında ve Edebiyatta Kurumlaşmalar Yakındoğu’nun İmhası,1915 Ermeni Soykırımı ve Hrant Dink’in Katledilmesi Resmi İdeolojinin Temel Özelliği Roboski – Goyiler Türk-İslam Sentezi ve Kürd Sorunu Kürdistan sorunu her şeyden önce duruş sorunudur Barış
x