Di rojhilata navîn de ava serê kê dikele?

Bi salan sal e ku di rojhilata navîn de aramî, rehetî û demokrasî tune ye. Sedema vana hemî diyar e. Lê yên bikaribin van çareser bikin jî ew dewletên mezin yên ku dema wan wir perçe kiribûn in.

Ji ber ku her perçekirin û ne aramî li gor hesab, destûr û bernameyên wan dewletana ne. Heger hat û rojhilata navîn aram bû, gelo êdî wê çekên xwe bifroşin kê? Loma jî çareserkirina rojhilata navîn û aramiya wir, ne weha rehet e.

LÊ dîsa jî min xwest bi çend gotinan nerîna xwe, ji bona we xwendevanên delal bêjin. Ez weha difikirm ku ev êrîşkirina tirkan ya li ser Efrînê wê bibe dawî anîna wan. Ya jî wê bibe dawî anîna Erdogon. Çawa yanî?

Bala xwe bidinê, wan dewletên rojhilata navarast di nav hev de parvekirine, her carê kesekî ji rojhilata navîn mezin dikin, dikin balon û dûre jî diteqînin. Ma gelo bihara ereban ji bona çi bû? Çi bir û çi anî. Li ser vê qet analîz hene gelo? Sedema bihara ereban kê û ji bona çi derxistin?

Em vegerin asasê meseleyeke din. Ma gelo kê Seddam ewqasî mezin kir? kê ewqasî ew bi hêz kir? Çek û silehên wî, hêz û qaweta wî, piştgirî û parastina wî bi destê kê dihate kirin û mezin kirin?

Ji ber ku wan dewletên mezin ku yên rojhilata navîn di nava hev de parvekiribûn, ev yeka kirin da ku tim li wir bêaramî hebe, îstîqrar û rehtî tune be da ku ew jî li gor dilê xwe sererd û binerdê wan talan bikin û ji bona xwe bi karbînin û dikin.

Aramiya rojhilata navîn têkçûna wan dewletên wir ji xwe re kirine bazara xwe. Ji ber vê ye wê her wir weha bihêlin û wê bikin da ku çavên xelkê rojhilata navîn venebe, dora xwe nebînin. Tama demokrasiyê û aramiyê negirin.

Seddam mezin kirin, mezin kirin da ku bi rehetî bixwin. Lê dema dîtin ku êdî berjendiyên wan û Seddam berovajî hev dihare, xwestin pêşî li vê bigirin. Helbet pêşî lê girtin êdî ketibû merheleyeke ku ji destê wan derketibû.

Seddamê har xurt bû bû û têkbirina wî ne hêsan bû. Çi kirin? Hemiyan bi hevre piştgirî danê, ew mezin û xurtkirin da ku ew bêtir êrîşkar bibe. Dane bin wî ew gelekî û gelekî mezin kirin.

Êdî Seddam jî bawer dikir ku ji wî mezintir di rojhilata navîn de kes nemane. Loma xwest vê desthilatiya xwe bi piştgiriya dostên(!) xwe mezintir bike. Rêya vê jî hêdî hêdî di dagirkirina hin dewlet û deran de dît.

Seddam xwest ji kuweytê de destpê pê bike. Hemî dewletên xwe weke dostên wî rê didan bi vê plana wî dizaîbûn. Çavên xwe girtin heta ku Seddam kete kuweytê, piştî vê jî çi bû hûn hemî ji min baştir dizanin.

Çima min ev mînak da. Ji ber ku niha Îran û Tirkiyê jî him har bûne him jî êdî xwe mezin dibînin. Bi vê xwe mezindîtinê jî zerarê didin wan dewletên ku ew anîn heta vê qonaxê.

Ji ber vê ye mezinbûna tirkan fortên Erdogan êdî ne li gor berjewendiyên wan in. Loma jî divê ew ango ew dewletên mezin ku rojhilata navîn di nava xwe de parvekirine, divê Erdogan têk bibin.

Fikra min ev e ku çawa Seddam bi dagirkirina Kuweytê têk birin û ji holê rakirin, ez dibêjim; tenha rakirin an têkbirina Erdogan jî wê bi êrîşkirina li ser Efrînê be. Ji ber ku tu rêyeke din li ber wan nema ye.

Wan dewletên rojhilata navên di nava xwe de parvekirine, wê nexwazin zû bi zû wir ji destê wan here û wê nehêlin ji wan dewletên rojhilatanavîn yek jî wê xeta bi destê wan dewletên mezin hatiye kişandin, derbas bikin.

Ji bona van dewletên ku xwe weke xwediyê rohilatanavîn dibînin, du dewletên xeter niha ji bona wan hene. Îran û Tirkiyê. Ji bona têkbirina wan her plan û proje hene. Îcar ewên berê ji van herdu dewletên dijiminê me kîjanê têk bibin, ew dewletên xwe xediyê rojhilata navîn dibînin, dê qerarê bidin.

Nerîna min, fikra min ev e ku wan biryar dane ku berê Erdogan têk bibin, loma çavên xwe jî êrîşa tirkan ya li ser Efrînê digirin da ku ew tam jî di navde herin ku firseta lêdana wî bibînin. Hêvîdarim ez di vê fikra xwe de şaş dernekevim.

Ha fêda me kurdan di virde wê çi be. Qet tiştek nebe jî kêmbûna dijminên me, zeîfbûna wan jî di fêda me kurdan de ye. Ez bawerim wê tiştên baş ji bona me kurdan piştî êrîşa Efrînê û zelalkirina rewşa bibe.

Ez dibêji; rojên xweş, di demeke kurt de wê bibe para me kurdan. Û bawerim piştî zelalkirina rewşê wê dewleta serbixwe ya Kurdistanê jî bikeve nava dewletên rojhilata navîn. Ji ber ku ev di berjewendiya wan dewletana û ya Îsraîlê de ye.Bi vê yekê wê du dewletên dost (Kurd û Îsraîl) di rohilata navîn de dê bibin hevkarên hev.

De ka em ê li benda rewşê bin…